De bestreden reclame-uiting
Het betreft een televisiereclame voor Nurofen 400 tabletten.
In de uiting wordt onder meer gezegd:
“Nurofen geeft een snellere verlichting van griepsymptomen dan twee 500 milligram paracetamoltabletten”.
In beeld verschijnt onder meer de tekst:
“Nurofen. Werkt precies waar het nodig is tegen griepsymptomen. Lees voor het kopen de aanwijzingen op de verpakking”.
De klacht
De klacht kan als volgt worden samengevat.
Nurofen betreft ibuprofen, een prostaglandinesynthetaseremmer. Dit zijn middelen met ernstige bijwerkingen. De pijnstillende werking zal vaak beter zijn dan die van paracetamol, maar ibuprofen is veel gevaarlijker dan paracetamol.
Klager licht zijn klacht als volgt nader toe.
1.
De uiting gaat in tegen de geest van artikel 25 van de Code Publieksreclame voor Geneesmiddelen 2015 (CPG). “Sneller” is bij pijn ook te vertalen als “beter”. Hoe eerder immers je van de pijn af bent, hoe beter.
2.
De uiting is in strijd met artikel 26 CPG.
In de eerste plaats zijn beide medicijnen niet verwant. Ibuprofen is een prostaglandinesynthetaseremmer en paracetamol is een acetaniliderivaat. Voorts heeft ibuprofen een anti-inflammatoir effect en paracetamol niet. Wel zijn beide medicijnen eerste keus preparaten bij de pijnbestrijding.
Klager werkte 31 jaar als longarts in een door oncologie gedomineerde praktijk. Hier werd in het kader van pijnbestrijding gestart met paracetamol of ibuprofen. De werking van ibuprofen treedt eerder op en is ook sterker bij botpijnen en kiespijn. Het prijskaartje van ibuprofen zijn echter de bijwerkingen. Dit relevante gegeven wordt in de reclame niet vermeld.
De bijwerkingen in geval van gebruik van ibuprofen zijn veel ernstiger en treden veel frequenter op dan bij gebruik van paracetamol.
Indien men een prostaglandinesynthetaseremmer voorschrijft, dient men voorzorgsmaatregelen te nemen, en wel de volgende.
a.
Nagaan of de patiënt ooit een maagbloeding, maagperforatie of maagzweer heeft gehad. In dat geval kan men geen ibuprofen voorschrijven. Klager schreef nooit een prostaglandinesynthetaseremmer voor zonder maagbescherming. In de uiting dient te worden vermeld dat bij maagklachten in het heden of verleden dit middel niet voorgeschreven kan worden. Ook zou moeten worden vermeld dat bij buikklachten gebruik van ibuprofen gecontra-indiceerd is.
In de reclame wordt gesuggereerd dat ibuprofen geïndiceerd is bij griep. Men dient ervoor op te passen dat maagklachten niet worden opgevat als griep en dat dan ibuprofen geslikt wordt. Klager sluit in dat geval een maagperforatie niet uit.
b.
Bij nierproblemen mogen prostaglandinesynthetaseremmers niet worden gebruikt.
c.
Opgepast dient te worden bij het gebruik van bloedverdunners, cardiovasculaire aandoeningen en niet-allergisch astma.
De reclame is “te snel door de bocht”. Verwijzingen naar de bijsluiter zijn onvoldoende, omdat bijna niemand die leest.
Informatie Keuringsraad KOAG/KAG
De bewuste uiting valt onder de competentie van de Keuringsraad Openlijke Aanprijzing Geneesmiddelen (KOAG) en is voorzien van een toelatingsnummer. De claim “werkt sneller dan paracetamol en ibuprofen” wordt sinds 2010 door de Keuringsraad goedgekeurd. De toelating is gebaseerd op onderbouwing uit de betreffende “SmPC’s” van Nurofen en paracetamol, waaruit de snellere werking volgt. De toelating is mede gebaseerd op de beslissing van het College van Beroep in dossier 2009/00336 betreffende Advil Liquid Caps 400.
Naar aanleiding van de beslissing van het College van Beroep in dossier 2014/00330 heeft de Keuringsraad Reckitt Benckiser naar aanleiding van recent voorgelegde uitingen gevraagd om duidelijk in de reclame te vermelden dat de bijwerkingen van ibuprofen anders zijn dan die van paracetamol, zodat consumenten over ‘alle relevante eigenschappen’ worden geïnformeerd, overeenkomstig de CPG.
Het verweer
Het in de Engelse taal gevoerde verweer kan als volgt worden samengevat.
Met betrekking tot de punten 1 en 2 zoals omschreven in “de klacht” merkt adverteerder -samengevat- het volgende op.
Ad 1.
Er moet een duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen “‘faster’ en ‘better’ action”. Een vergelijking wat betreft snelheid “(faster)” is niet in strijd met artikel 88 aanhef en onder b Geneesmiddelenwet.
Ad 2.
Klager stelt dat de uiting in strijd is met artikel 26 CPG omdat (i) er sprake is van “2 different actives” en (ii) de twee producten verschillende bijwerkingen hebben.
Ad i.
Van strijd met artikel 26 CPG, tweede bulletpoint is geen sprake, omdat ibuprofen (Nurofen) en paracetamol beide pijnstillers zijn, en daarmee “vergelijkbare producten”.
Voorts is de uiting in overeenstemming met artikel 13 aanhef en onder b van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Daarin is bepaald:
“(..) Vergelijkende reclame is, wat de vergelijking betreft, geoorloofd op voorwaarde dat deze:
(…)
b. goederen of diensten vergelijkt die in dezelfde behoeften voorzien of voor hetzelfde doel zijn bestemd;”.
Ad ii.
Klager is longarts, werkzaam in een door oncologie gedomineerde praktijk, waar hij voornamelijk pijnstillers voorschrijft ter behandeling van pijn in ernstige gevallen (voor gebruik gedurende langere duur en in hoge doseringen).
Adverteerder wijst er op dat Nurofen een “OTC product” is (OTC staat voor: over-the-counter), goedgekeurd voor gebruik gedurende korte tijd en in lage doseringen, zonder dat een recept nodig. Dit is een totaal andere wijze van gebruik van het product dan door klager in zijn dagelijkse praktijk.
Uit de studie “Rainsford KD. Inflammopharmacology. 2009 Dec;17(6):275-342” blijkt:
“that at low doses (800-1.200mg, OTC) which in many countries are approved for non-description (over-the-counter) sale ibuprofen has a good safety profile comparable with paracetamol. Its analgesic activity is linked to its anti-inflammatory effects and is related to reduction in the ex vivo production in blood of cyclo-oxygenase (COX)-1 and COX-2 derivated prostanoids”.
In aanvulling hierop geldt het volgende.
Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG), verantwoordelijk voor de toelating en bewaking van de werkzaamheid, veiligheid en kwaliteit van geneesmiddelen, heeft ibuprofen 5 jaar geleden geëvalueerd. De conclusie luidde dat ibuprofen in lage doseringen zelfs voldoende veilig is om in supermarkten te worden verkocht, evenals vele andere geneesmiddelen waaronder paracetamol.
Adverteerder heeft alle benodigde voorzorgsmaatregelen getroffen door een duidelijke disclaimer te gebruiken waarin wordt gewezen op de bijsluiter. Adverteerder bestrijdt de stelling van klager dat bijna niemand de bijsluiter leest. Blijkens onderzoek uit 2010 van het onafhankelijke marktonderzoekbureau TNS-Nipo leest 84% van de Nederlandse consumenten de verpakking bij eerste aankoop en leest 85% in het algemeen de bijsluiter. Adverteerder verwijst naar bij het verweer overgelegde resultaten van dit onderzoek.
Gelet op het bovenstaande is de bestreden uiting niet ontoelaatbaar.
Het oordeel van de Commissie
Met betrekking tot de bepalingen van de CPG, waarop klager zich beroept, overweegt de Commissie het volgende.
Artikel 25 CPG.
Door de mededeling “Nurofen geeft een snellere verlichting van griepsymptomen dan twee 500 milligram paracetamoltabletten” wordt naar het oordeel van de Commissie niet indruk gewekt dat “de werking” van Nurofen “beter” is dan “de werking” van paracetamol, als bedoeld in artikel 25 CPG.
Bij dit oordeel houdt de Commissie rekening met de beslissing van het College van Beroep van 6 mei 2010 in dossier 2009/00336. Daarin was onder meer de vraag aan de orde of de mededeling dat Advil Liquid-Caps 400 mg “sneller dan twee normale 500 mg paracetamol tabletten” werkt in strijd is met artikel 88 aanhef en onder b Geneesmiddelenwet. Deze vraag werd door het College in negatieve zin beantwoord, op basis van een restrictieve uitleg van voornoemde wetsbepaling.
Artikel 26 CPB.
De Commissie vat dit onderdeel van de klacht op in die zin dat klager zich beroept op het 2e en 3e bulletpoint van artikel 26 CPG.
Artikel 26 aanhef en 2e bulletpoint luidt voor zover hier van belang:
“Elke impliciete of expliciete vergelijking met andere geneesmiddelen moet aantoonbaar juist zijn (…). Voor vergelijkingen gelden voorts de volgende voorwaarden:
(..)
• het moeten vergelijkbare producten betreffen”.
Naar het oordeel van de Commissie betreffen Nurofen en paracetamol vergelijkbare producten, nu het beide pijnstillers zijn.
Artikel 26 aanhef en 3e bulletpoint luidt voor zover hier van belang:
“Elke impliciete of expliciete vergelijking met andere geneesmiddelen moet aantoonbaar juist zijn (…). Voor vergelijkingen gelden voorts de volgende voorwaarden:
(..)
• De vergelijking moet op alle relevante eigenschappen betrekking hebben”.
Aan deze voorwaarde is naar het oordeel van de Commissie niet voldaan. Zij overweegt daartoe het volgende.
Klager heeft, onder verwijzing naar voorbeelden, gesteld dat ibuprofen ernstigere bijwerkingen heeft dan paracetamol en dat bijwerkingen zich frequenter voordoen bij het gebruik van ibuprofen. Adverteerder heeft deze stellingen onvoldoende gemotiveerd betwist. Naar het oordeel van de Commissie betreffen deze verschillen in bijwerkingen een relevante eigenschap. Nu in het kader van de vergelijking die in de bestreden uiting wordt gemaakt, namelijk “Nurofen geeft een snellere verlichting van griepsymptomen dan twee 500 milligram paracetamoltabletten”, niet op deze relevante eigenschap wordt gewezen, acht de Commissie de uiting in strijd met artikel 26 CPG aanhef en 3e bulletpoint.
De beslissing
Op grond van het voorgaande acht de Commissie de reclame-uiting in strijd met artikel 26 CPG, 3e bulletpoint. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
Voor het overige wijst de Commissie de klacht af.