De bestreden reclame-uiting
Het betreft een televisiereclame waarin wordt gezegd:
“Nooit meer een bril, nooit meer lenzen. Ooglaseren, veilig en vertrouwd. U ziet alles weer scherp. Lasikcentrum.nl, 20 jaar ervaring in ooglaseren”.
Intussen verschijnt onder meer in beeld:
“NOOIT MEER EEN BRIL”
en
“NOOIT MEER LENZEN”
en
“LASIK CENTRUM
OOGCHIRURGEN”
www.lasikcentrum.nl”.
De klacht
Klager heeft de volgende bezwaren.
1.
De stelling “Nooit meer een bril, nooit meer lenzen” (…) U ziet alles weer scherp” getuigt van een gebrek aan voorzichtigheid, passend bij medische ingrepen. Door deze stelling is het mogelijk dat mensen (teveel overtuigd raken van de voordelen van een laseroperatie en) zich te weinig bezig houden met de potentiële nadelen en risico’s van een laser operatie. Een succes percentage of mogelijke complicaties worden niet genoemd.
2.
De claim “Nooit meer een bril” is onjuist, omdat een lens blijft verouderen en derhalve op den duur mogelijk een bril nodig is.
3.
Het positieve karakter van de reclame zorgt voor een oneerlijk vergelijk met concurrenten van de onderhavige oogkliniek, die niet op deze wijze reclame maken, aldus klager.
Het verweer
Het verweer wordt als volgt samengevat.
Lasik bestaat sinds 2000, is gespecialiseerd in het laseren van ogen en het implanteren van lenzen en biedt verder algemene oogzorg aan. Zij maakt gebruik van de meest accurate ooglaser.
Mede gezien de duur van een commercial, 25 tot 30 seconden, heeft Lasik keuzes moeten maken wat betreft aantal jaren ervaring, aantal behandelde patiënten en/of succespercentage. Zij heeft gekozen “meer 20 jaar ervaring”, nu het aantal behandelde patiënten per dag fluctueert en de resultaten van de behandelingen jaarlijks worden geauditeerd vanuit de richtlijn Consensus van de NGRC, die openbaar is. Voor Lasik en de betrokken oogchirurgen vallen de resultaten van de afgelopen 20 jaar ruim binnen de norm, gesteld door de Consensus van de NGRC.
Lasik begrijpt de klacht aldus dat Lasik onjuiste informatie verstrekt en een te positief beeld schetst van de voordelen van een laseroperatie. Daarnaast zou een oneerlijke vergelijking worden gemaakt met concurrenten.
Lasik heeft niet de bedoeling gehad om een onjuiste voorstelling van zaken te geven en meent dat dit ook niet is gebeurd. Vooraf heeft zij veel aandacht besteed aan de vraag hoe zij de kernboodschap ‘veilig je ogen te laten laseren door specialisten’ goed kan communiceren aan het algemene publiek.
Lasik meent dat de consument door middel van de onderhavige uiting wordt uitgenodigd om de website van Lasik te bezoeken. De voorzichtigheid, geboden bij iedere medische ingreep, heeft Lasik gewaarborgd door alle mogelijke complicaties en alternatieve behandelingen van alle laserbehandelingen te vermelden in de online brochures op deze website.
Voor het inzetten van de commercial heeft Lasik een externe audit op de “Wkggz” (naar de Commissie begrijpt: de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg) laten uitvoeren.
Brochures zijn gecontroleerd en zo nodig aangepast. De zorg voor (potentiële) patiënten wordt bovendien geborgd, doordat voor iedere patiënt tezamen met een oogchirurg een persoonlijk behandelplan wordt opgesteld. De patiënt kan te allen tijde besluiten de behandeling niet te ondergaan.
Metingen op het gebied van veiligheid, doelmatigheid en voorspelbaarheid, laten zien dat slechts een zeer klein percentage op den duur mogelijk toch een bril nodig heeft. Lasik meent dat de slogan “Nooit meer een bril, nooit meer lenzen” door het gemiddelde publiek als “voldoende gebalanceerd en genuanceerd” en niet letterlijk zal worden opgevat. Een reclame slogan is immers een zin die in het kort uiteenzet waar men naar streeft of is aan te merken als een krachtige (slag)zin, die uitdrukking geeft aan een bepaalde doelstelling, in dit geval: ‘nooit meer een bril, nooit meer lenzen’. Deze doelstelling is bij andere oogklinieken niet anders, aldus adverteerder.
Het verwijt dat het positieve karakter van de commercial concurrenten op een achterstand zou zetten, kan Lasik niet volgen. Ook concurrenten hebben de keuze om te adverteren zoals Lasik heeft gedaan. Lasik heeft zich niet negatief uitgelaten over andere oogcentra, maar heeft ervoor gekozen om via de commercial het algemene publiek te informeren over haar ruime ervaring in het uitvoeren van laserbehandelingen, hetgeen heeft geleid tot “geen bril of lenzen meer”.
Gelet op het bovenstaande verzoekt Lasik de klacht af te wijzen.
Het oordeel van de Commissie
Met betrekking tot de verschillende bezwaren overweegt de Commissie het volgende.
Ad 1.
Door middel van de bestreden reclame-uiting, een televisiereclame, wordt -naar haar aard- in korte tijd de aandacht gevestigd op de mogelijkheid om bij LASIK CENTRUM de ogen te laten laseren. Daarbij wordt zowel in gesproken woord als in beeld gewezen op de website lasikcentrum.nl. Naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde consument begrijpen dat men er goed aan doet zich vooraf (bijvoorbeeld via voornoemde website) nader te informeren over de gevolgen van een medische behandeling als ooglaseren, waaronder eventuele risico’s daarvan.
Bij verweer heeft adverteerder meegedeeld dat zij alle mogelijke complicaties en alternatieve behandelingen van alle laserbehandelingen heeft vermeld in de online brochures op voornoemde website, dat voor iedere patiënt tezamen met een oogchirurg een persoonlijk behandelplan wordt opgesteld en dat de patiënt te allen tijde kan besluiten de behandeling niet te ondergaan.
Gelet op het bovenstaande acht de Commissie het niet aannemelijk dat mensen er door de onderhavige reclame toe worden aangezet een ooglaserbehandeling te ondergaan, zonder erop bedacht te zijn dat een dergelijke behandeling risico’s met zich brengt.
Ad 2.
Adverteerder heeft bij verweer meegedeeld dat metingen, onder meer op het gebied van doelmatigheid, laten zien dat “een zeer klein percentage” op den duur mogelijk toch een bril nodig heeft. Nu het blijkbaar niet is uitgesloten dat men na een ooglaserbehandeling op den duur toch weer een bril of, naar de Commissie aanneemt, lenzen nodig heeft, acht de Commissie de mededeling “nooit meer een bril, nooit meer lenzen” te absoluut. Naar haar oordeel zal de gemiddelde consument niet zonder meer begrijpen dat deze mededeling niet letterlijk moet worden genomen, in de zin van een met zekerheid te behalen resultaat, maar slechts bedoeld is om uitdrukking te geven aan een doelstelling.
Gelet op het bovenstaande acht de Commissie de reclame voor de gemiddelde consument onduidelijk ten aanzien van de van het gebruik van het product te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
Ad 3.
Waar klager spreekt over “een oneerlijk vergelijk met concurrenten van de onderhavige oogkliniek” overweegt de Commissie ten eerste dat de bestreden televisiereclame niet kan worden aangemerkt als vergelijkende reclame als bedoeld in artikel 13 NRC. Er is namelijk geen sprake van het uitdrukkelijk of impliciet noemen van een concurrent dan wel door een concurrent aangeboden goederen of diensten.
Verder ziet de Commissie in dit onderdeel van de klacht geen aanleiding om (aanvullend) nog anders over de uiting te oordelen, dan zij hierboven heeft gedaan onder Ad 2.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
Gelet op het oordeel onder ad 2 acht de Commissie de reclame-uiting in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
Voor het overige wijst de Commissie de klacht af.