De bestreden reclame-uiting

Het betreft de aanbieding van vliegtickets naar Dakhla op de website van Transavia (https://www.transavia.coml-NL/bestemmingen/marokko/dakhla/).

Meer specifiek betreft het de tekst:

“Dakhla, Marokko

 Boek een vliegticket naar Dakhla en laat je verrassen door de indrukwekkende Saharawoestijn en

 een prachtige lagune!”

De klacht

Het standpunt van klager, zoals weergegeven in de klacht en de repliek, wordt als volgt samengevat.

Dakhla is geen stad in Marokko, zoals in de uiting staat, maar in West-Sahara. Dit is een conflictgebied waar het staakt-het-vuren dat sinds 1991 van kracht was, sinds 13 november 2020 is verbroken. Ter onderbouwing van zijn stelling dat West-Sahara geen Marokkaans gebied is, heeft klager twee stukken overgelegd, te weten de (samenvatting van de) “Advisory Opinion” van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag van 16 oktober 1975 en het nieuwsbericht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken van 27 februari 2018 met als kop: “Visserijverdrag EU-Marokko geldt niet voor Westelijke Sahara”. Klager vindt het misleidend om toeristen naar Marokko te lokken terwijl het in werkelijkheid een “illegaal bezet gebied” betreft.

Klager stelt verder dat in de uiting ten onrechte niet wordt vermeld dat voor de vliegreis naar Dakhla een waarschuwing is afgegeven. Blijkens de Safe Airspace Conflict Zone & Risk Database geldt sinds kort de waarschuwing “Risk Level: Three – Caution” met als reden “a new conflict zone is emerging in Western Sahara”. Transavia zou haar klanten over deze waarschuwing moeten informeren, aldus klager.

Het verweer

Het standpunt van Transavia, zoals weergegeven in het verweer en de dupliek, wordt als volgt samengevat.

Transavia verkoopt op dit moment geen vluchten naar Dakhla en dat was ook al het geval ten tijde van het indienen van de klacht. Reeds daarom kan er geen sprake zijn van misleidende reclame, omdat de consument niet door de informatie op de website kan worden overgehaald een transactie aan te gaan die hij niet zou aangaan wanneer hij over de juiste informatie beschikt. Omdat er geen vluchten in de verkoop staan, kan er immers geen transactie worden gesloten.

Overigens bedrijft Transavia als luchtvaartmaatschappij geen politiek. Dakhla wordt in de reiswereld en op internet veelal aangeduid als stad in Marokko. Door hierbij aan te sluiten, misleidt Transavia de consument niet. Voor zover er al een verplichting zou bestaan voor Transavia om op haar website te vermelden dat ‘de vliegreis naar een luchtruim gaat waarvoor een waarschuwing is afgegeven’, dan rechtvaardigt dat in zichzelf niet het oordeel dat sprake is van adverteren in strijd met de Nederlandse Reclame Code, nog daargelaten dat op dit moment geen vliegreizen naar Dakhla worden aangeboden.

Hoewel volgens Transavia geen sprake is van misleidende reclame, heeft zij de bestreden pagina van haar website verwijderd aangezien er geen vluchten naar Dakhla plaatsvinden, gepland staan of te boeken zijn. Ook is in het keuzemenu de bestemming “Dakhla Marokko” aangepast.

De mondelinge behandeling

Klager voert onder meer aan weliswaar blij te zijn dat de aanduiding van Dakhla als stad in Marokko inmiddels door Transavia van de website is verwijderd, maar de klacht te handhaven om te voorkomen dat deze aanduiding in de toekomst weer wordt gebruikt. Verder acht klager het teleurstellend dat Transavia bij de voorlichting van haar klanten geen gebruik lijkt te willen maken van de onafhankelijke en betrouwbare Safe Airspace database. Sinds het verbreken van het staakt-het-vuren op 13 november 2020 is de noodzaak om consumenten goed te informeren over de bestemming Dakhla des te urgenter. Deze situatie vormde voor klager de aanleiding om nu een klacht in te dienen.

Transavia vraagt zich in de eerste plaats af of de Commissie de juiste instantie is om de vragen van klager te beantwoorden. Inhoudelijk voert Transavia onder meer aan dat de aanduiding van Dakhla als stad in Marokko gebruikelijk is en geen politieke achtergrond heeft of principiële keuze is. Wordt bijvoorbeeld op internet gezocht op ‘reisadvies Marokko’, dan verschijnt het reisadvies van Buitenlandse Zaken voor ‘Marokko en Westelijke Sahara’. Naar aanleiding van klagers wens tot het opnemen van een veiligheidswaarschuwing in de uiting merkt Transavia op dat voor alle bestemmingen waarop Transavia vliegt veiligheidschecks worden uitgevoerd. Kan er niet veilig worden gevlogen, dan wordt een vlucht niet aangeboden. Reeds enige tijd kunnen er bij Transavia geen vluchten naar Dakhla worden geboekt.

Het oordeel van de Commissie

1.

De klacht werpt de vraag op of de bestreden uiting misleidend is wegens onjuiste en/of ontbrekende informatie, nu de vliegbestemming Dakhla is aangeduid als stad in Marokko en een op de Safe Airspace database gebaseerde veiligheidswaarschuwing ontbreekt.

2.

De Commissie stelt voorop dat de aan haar voorgelegde uiting moet worden aangemerkt als een reclame-uiting waarover zij bevoegd is te oordelen. Niet is betwist dat de uiting op het moment van indienen van de klacht op de website van Transavia zichtbaar was. Dat de vlucht naar Dakhla op dat moment niet daadwerkelijk te boeken was, maakt het oordeel dat sprake is van reclame niet anders.

3.

De klacht dat de gemiddelde consument door de uiting wordt misleid over de aard van de bestemming, kan niet slagen. De Commissie acht voldoende aannemelijk dat Transavia met de aanduiding “Dakhla Marokko” aansluit bij een wijze van aanduiden van deze bestemming die in de reiswereld niet ongebruikelijk is. Verder mag van de gemiddelde consument die geïnteresseerd is in Dakhla als (vakantie)bestemming worden verwacht dat hij zich nader oriënteert op de ligging daarvan en de omstandigheden ter plaatse. Het gaat immers om een plaats die niet als een algemeen bekende reisbestemming kan worden beschouwd en waarover in de reclame-uiting weinig concrete informatie wordt verstrekt (Dakhla, Marokko, Saharawoestijn en een lagune). Op grond van het voorgaande moet worden aangenomen dat de gemiddelde consument wiens interesse door de uiting is gewekt voorafgaand van het boeken van een reis zal constateren dat Dakhla ligt in het gebied Westelijke Sahara en dat dit een conflictgebied is.

Mede gelet hierop acht de Commissie eventuele informatie uit de Safe Airspace database geen essentiële informatie die in de uiting opgenomen moet zijn om te voorkomen dat de consument onvoldoende wordt geïnformeerd en de uiting misleidend is.

4.

Gelet op het voorgaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.