[Klacht met betrekking tot Vodafone 4G in beroep afgewezen]
Het College van Beroep [9 december 2014]
De grieven
Het College vat deze als volgt samen.
Grief 1
De Commissie heeft de klacht ten onrechte uitgebreid en hierin gelezen dat klager in de veronderstelling zou verkeren dat Vodafone ook 4G-dekking in Zeeland heeft. Klager heeft in wezen uitsluitend geklaagd over het feit dat Vodafone naar zijn mening in Zeeland geen 4G-dekking aanbiedt, terwijl zij dit wel doet in Nieuw-Zeeland. De Commissie had zich ambtshalve onbevoegd moeten verklaren dan wel de klacht moeten afwijzen nu een klacht over het dekkingsbereik van Vodafone als zodanig niet onder de reikwijdte van de Nederlandse Reclame Code valt.
Grief 2
Ten onrechte heeft de Commissie geoordeeld dat in de radiocommercial de indruk wordt gewekt dat Vodafone 4G-dekking heeft in Zeeland. In de commercial wordt vrij snel duidelijk gemaakt dat deze louter en alleen betrekking heeft op Nieuw-Zeeland. De beller benadrukt dit een aantal keer tijdens het gesprek. Voor zover in de radiocommercial zelf al enige verwarring zou bestaan over Zeeland of Nieuw-Zeeland wordt deze nog tijdens het gesprek door de beller weggenomen. De medewerker van de klantenservice bevestigt dit aan het eind van het telefoongesprek. Ook uit de pay-off van de radiocommercial blijkt dat deze alleen over Nieuw-Zeeland gaat, nu daarin wordt gezegd: “Alleen bij Vodafone: 4G in Nieuw-Zeeland”.
Het antwoord in appel
Geïntimeerde heeft gemotiveerd verweer gevoerd. Hierop zal hierna, voor zover nodig, worden ingegaan.
De mondelinge behandeling
Vodafone doet het beroep nader toelichten bij monde van mr. Van Schaik voornoemd mede aan de hand van pleitaantekeningen. In aanvulling daarop wordt onder meer meegedeeld dat een goed verstaander begrijpt dat in de commercial gebeld wordt met de klantenservice van KPN, dit door de verwijzing naar de reclamecampagne “vrij zijn” van laatstgenoemde. Vodafone heeft 4G dekking in Zeeuws-Vlaanderen, maar geïntimeerde heeft kennelijk verbleven op een terrein in een natuurgebied dat niet gedekt kan worden. Vodafone heeft landelijk 95% 4G dekking. De boodschap van de televisiecommercial, die in de periode van de zomervakantie is uitgezonden, is echter specifiek dat Vodafone 4G dekking in het buitenland heeft.
Het oordeel van het College
1. In verband met grief 1 dient beoordeeld te worden of de Commissie de klacht juist heeft geïnterpreteerd. Volgens Vodafone is dit niet het geval en heeft de Commissie een interpretatie aan de klacht gegeven die in feite een uitbreiding daarvan is. Het College overweegt als volgt. Geïntimeerde stelt in de inleidende klacht dat sprake is van een “leuk reclamespotje over Nieuw Zeeland”, maar dat hij in Zeeuws Vlaanderen geen gebruik kan maken van het 4G-netwerk van Vodafone. Hieraan verbindt hij de volgende consequentie: “De reclame is misleidend”. Naar het oordeel van het College is de meest logische interpretatie van deze stellingen, dat geïntimeerde van mening is dat in de reclame ten onrechte wordt gesuggereerd dat Vodafone ook in Zeeland 4G-dekking heeft. Niet valt in te zien waarom anders sprake zou zijn van misleiding. Deze uitleg stemt overeen met het verweer van geïntimeerde in beroep. De Commissie heeft de klacht derhalve juist opgevat en van een uitbreiding van de klacht is blijkens het voorgaande geen sprake. Grief 1 faalt derhalve.
2. De Commissie heeft de klacht toegewezen omdat de radiocommercial volgens haar verwarrend is en ten onrechte de indruk kan wekken dat Vodafone 4G dekking heeft in Zeeland. Tegen dit oordeel keert zich grief 2. In dat verband is van belang dat in de radiocommercial een gesprek wordt gevoerd tussen een niet nader genoemde klantenservice en een man (de vraagsteller, kennelijk een potentiële klant) die begint met de woorden “Ja, nog even over dat vrij zijn. Overal en altijd supersnel internetten met 4G”. Vodafone heeft meegedeeld dat deze woorden naar een reclamecampagne van KPN verwijzen waarbij het woord “vrij” wordt gebruikt. Vodafone stelt dat een goed verstaander begrijpt dat in de radiocommercial naar KPN wordt verwezen. Uitgaande hiervan is sprake van vergelijkende reclame waarbij op impliciete wijze naar een concurrent wordt verwezen. Vergelijkende reclame is toegestaan indien deze, voor zover hier van belang, niet misleidend is in de zin van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Dienaangaande oordeelt het College als volgt.
3. In de radiocommercial wordt in de eerste plaats gevraagd of “overal en altijd supersnel internetten met 4G” ook voor “Zeeland” geldt, waarna wordt geantwoord dat dit voor heel Nederland geldt. Hierna wordt specifiek en twee keer door de vraagsteller Nieuw-Zeeland gezegd, met de nadruk op “nieuw”, waarna tussen de beide personen verwarring ontstaat over de inhoud van de vraag, en dan met name of deze op Zeeland of Nieuw-Zeeland betrekking heeft. Vervolgens zegt de vraagsteller dat zijn vraag specifiek op Nieuw-Zeeland betrekking heeft in verband met een reis naar dat land. Aan het slot van de commercial zegt de voice-over: “Alleen bij Vodafone. 4G in Nieuw-Zeeland en ook in Italië, Duitsland en Spanje”. Het College begrijpt op grond van de pleitaantekeningen dat er ook versies van de commercial zijn waarin in plaats van Italië, Duitsland en Spanje andere (vakantie)landen worden genoemd.
4. Blijkens het voorgaande wordt in de radiocommercial aanvankelijk, als onderdeel van een onmiskenbaar humoristisch bedoelde verhaallijn, verwarring geschapen over het onderwerp van de vraag, te weten of deze betrekking heeft op 4G in Zee¬land of Nieuw-Zeeland. De radiocommercial dient evenwel in zijn geheel te worden beoordeeld. Uiteindelijk blijkt naar het oordeel van het College voldoende duidelijk dat de uiting als boodschap heeft dat Vodafone, kennelijk in tegenstelling tot KPN, 4G dekking in sommige andere landen heeft; dit blijkt in het bijzonder uit de afsluitende mededeling waar uitdrukkelijk wordt gezegd dat men alleen bij Vodafone 4G in Nieuw-Zeeland, Italië, Duitsland en Spanje heeft. Deze pay-off neemt naar het oordeel van het College de aanvankelijk geschapen verwarring voldoende weg. Hierbij is ook van belang dat de commercial is uitgezonden gedurende de zomervakantieperiode en daarmee blijkbaar verband houdt. Voor de gemiddelde consument is aldus voldoende duidelijk dat de boodschap van de radiocommercial niet is dat Vodafone 4G dekking in Zeeland heeft, maar dat men in de genoemde landen tijdens vakanties gebruik kan maken van het 4G netwerk van Vodafone. Vodafone stelt overigens dat zij ook in Nederland 4G dekking heeft met een landelijke dekking van 95%. Dit is echter voor het onderhavige geschil niet relevant, nu de uiting voldoende specifiek betrekking heeft op 4G dekking in de genoemde landen.
5. Uit het laatste volgt dat het College tot een ander oordeel komt dan de Commissie. Anders dan de Commissie oordeelt het College immers dat uit de uiting voldoende blijkt dat deze is bedoeld als een aanprijzing met betrekking tot de mogelijkheid in Nieuw-Zeeland, Italië, Duitsland en Spanje gebruik te maken van het 4G netwerk van Vodafone. Nu niet is betwist dat Vodafone in die landen 4G dekking heeft, is van misleiding geen sprake. Grief 2 treft derhalve doel, zodat wordt beslist als volgt.
De beslissing van het College van Beroep
Het College vernietigt de beslissing van de Commissie en wijst de klacht alsnog af.
[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]
De Reclame Code Commissie
De bestreden reclame-uiting
Het betreft een radiocommercial waarin adverteerder reclame maakt voor Vodafone 4G in Nieuw-Zeeland.
De klacht
Klager vindt de reclame-uiting misleidend, nu hierin de indruk wordt gewekt dat Vodafone 4G dekking heeft in de provincie Zeeland en zelfs in Nieuw-Zeeland, terwijl klager heeft moeten ervaren dat Vodafone in Zeeuws Vlaanderen geen 4G dekking heeft.
Het verweer
De reclame-uiting gaat over 4G dekking in het buitenland en niet over de dekking in de provincie Zeeland. Klager heeft de reclame niet goed begrepen. In deze reclame belt een klant naar een provider, niet zijnde Vodafone, voor informatie over 4G dekking in Nieuw-Zeeland. Aan het einde wordt medegedeeld dat men bij Vodafone ook 4G dekking heeft in Nieuw-Zeeland en andere landen. Klager is ontevreden over het netwerkbereik in de provincie Zeeland, terwijl de reclame-uiting is toegespitst op het 4G bereik in Nieuw-Zeeland. Klager is niet misleid over de strekking van de reclame. Adverteerder biedt dekking in heel Nieuw Zeeland dus de reclame-uiting is feitelijk juist.
Het oordeel van de Commissie
1. Klager acht de onderhavige uiting misleidend omdat hierin naar zijn mening ten onrechte de indruk wordt gewekt dat Vodafone in de provincie Zeeland 4G dekking heeft.
2. In de radiocommercial is te horen dat een klant belt naar een provider voor informatie over 4G dekking in Nieuw-Zeeland. In het gesprek is onder meer het volgende te horen:
Stem 1:
“U kunt overal gebruik maken van supersnel internet op uw mobiel”.
Stem 2:
“Enne Zeeland?”
Stem 1:
“Jazeker dat geldt voor heel Nederland”.
Aan het einde van de radiocommercial wordt door de voice-over gezegd: “Alleen bij Vodafone 4G in Nieuw-Zeeland”.
3. De Commissie is van oordeel dat de reclame-uiting verwarrend is en ten onrechte de indruk kan wekken dat Vodafone 4G dekking heeft in Zeeland. Dat het niet Vodafone is die zegt dat in heel Nederland gebruik kan worden gemaakt van het 4G netwerk, maar een andere (concurrerende) provider komt naar het oordeel van de Commissie in de radiocommercial niet voldoende duidelijk naar voren. Immers, de naam van de provider is weggepiept en de enige provider die in de commercial wordt genoemd is Vodafone. De gemiddelde consument zal na het horen van de uiting kunnen menen dat het Vodafone zelf is die telefonisch aan een klant meedeelt dat men overal in Nederland, dus ook in Zeeland, gebruik kan maken van Vodafone 4G.
4. Op grond van het vorenstaande oordeelt de Commissie dat onduidelijke informatie is verstrekt ten aanzien van de beschikbaarheid van Vodafone 4G als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Voorts is de voorzitter van oordeel dat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen. Om die reden is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
5. Op grond van het vorenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing van de Reclame Code Commissie van 16 oktober 2014
De Commissie acht op grond van het voorgaande de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.