De bestreden reclame-uiting
Het betreft een televisiecommercial waarin ‘Vodafone Thuis’ (internet, TV en vast bellen) wordt aangeprezen.
In de commercial is te zien hoe een ‘hipster’ aan het eind van de middag een berichtje krijgt dat zijn vrienden die avond komen barbecueën. Via internet bestelt de hipster vlees en via Vodafone TV bekijkt hij het programma ‘Meat Masters’ waarin een ‘steak flambé barbecue style’ wordt bereid. Tijdens het barbecueën gooit de man, in navolging van de ‘Meat Masters’, alcohol op de steaks die op de barbecue liggen. Aan de geschrokken uitdrukking op de gezichten van de vrienden is te zien dat dit niet goed gaat. Vervolgens draait de hipster zich naar hen om en is te zien dat zijn baard een beetje is geschroeid.
Ondertussen zegt een voice-over: “Met Vodafone kan alles…nou ja, bijna alles”.
De klacht
In de commercial wordt alcohol gegoten op het brandende gedeelte van de barbecue. Dit wordt althans gesuggereerd; er is geen vuur te zien en de betreffende persoon heeft daarna alleen wat verbrande baardharen. Omdat in werkelijkheid de gevolgen van dergelijk handelen veel ingrijpender zijn dan in de commercial wordt getoond, vindt klaagster -“overlever van een brandwondenongeval”- dat de commercial een verkeerd signaal geeft naar de buitenwacht.
Het verweer
Het verweer wordt als volgt samengevat.
Het verschroeien van een paar haren van de baard van de hipster maakt deel uit van een humoristische verhaallijn, waarin elk detail overdreven is neergezet, van het uiterlijk van de hipster tot de ernst van zijn probleem. Er zijn geen vlammen getoond of het schroeien van de baard, omdat adverteerder geen potentieel risico of mogelijk schokkende situaties in beeld wilde brengen. Bovendien is barbecueën, ondanks de gevaren ervan, een normale bezigheid die getoond moet kunnen worden. Adverteerder heeft naar aanleiding van de klacht een constructief gesprek gehad met de persvoorlichter van de Nederlandse Brandwonden Stichting over de totstandkoming van de commercial. Ook heeft adverteerder contact gehad met klaagster, die meedeelde de humor van de commercial in te zien, maar niettemin haar standpunt te handhaven dat de reclame een verkeerd signaal uitzendt door laconiek te doen over de gevaren van barbecueën. Hoewel adverteerder begrip heeft voor het standpunt van klaagster, gezien haar traumatische ervaring, deelt adverteerder dit standpunt niet. De commercial voldoet aan de regels van goede smaak en fatsoen. De persoonlijke ervaring en opvatting van een enkeling mogen er niet toe leiden dat een deugdelijke reclame gestaakt moet worden.
Het oordeel van de Commissie
De Commissie vat de klacht aldus op dat klaagster de televisiecommercial, door het volgens haar bagatelliseren van de gevolgen van het op onjuiste wijze barbecueën, in strijd acht met de goede smaak en/of het fatsoen als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Bij de beantwoording van de vraag of een reclame-uiting in strijd is met (één van) deze criteria stelt de Commissie zich terughoudend op, gelet op het subjectieve karakter daarvan. Beoordeeld dient te worden of de commercial naar de huidige algemene maatschappelijke opvattingen de grenzen van het toelaatbare te buiten gaat.
Met inachtneming van voornoemde terughoudendheid oordeelt de Commissie als volgt.
Door de duidelijk overdreven en humoristische verhaallijn is voor de gemiddelde kijker voldoende herkenbaar dat geen sprake is van een realistische situatie. Dit blijkt mede uit het feit dat slechts enkele baardharen van de man geschroeid zijn nadat hij alcohol op de brandende barbecue gegooid heeft. Daarbij wordt niet gesuggereerd dat een dergelijk handelen in werkelijkheid slechts dermate lichte gevolgen heeft. Evenmin zal de door de hipster getoonde wijze van barbecueën door de gemiddelde consument worden opgevat als een instemming met of aansporing tot dergelijk gedrag. De Commissie heeft er begrip voor dat niet iedereen, al dan niet door persoonlijke ervaringen, onderhavige vorm van humor kan waarderen. Dit kan echter gelet op het voorgaande en de door de Commissie in aanmerking te nemen grenzen niet tot het oordeel leiden dat de commercial in strijd is met de goede smaak en/of het fatsoen. Daarom wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie wijst de klacht af.