De bestreden reclame-uiting

Het betreft een tv-reclame voor Swisse multivitaminen waarin een jonge vrouw figureert. De voice-over luidt:

“ Wist je dat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamines eigenlijk het minimum is, en kom je daar wel altijd aan?” [de vrouw haalt vragend haar schouders op] “De vitamines in Swisse zijn hoog gedoseerd. Swisse zit boordevol natuurlijke kruidenextracten en bevat 2 keer zoveel ingrediënten als de meest verkochte producten [in beeld verschijnt de verpakking], zodat jij je 100% goed kunt blijven voelen.”[de vrouw gaat hardlopen]. ”Ontdek zelf het Swisse gevoel.” [in beeld worden de verpakking van de vitaminen voor de vrouw en een verpakking voor de man getoond].

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

In de commercial wordt volgens klager gesuggereerd dat de dagelijks aanbevolen hoeveelheid vitamines niet genoeg zou zijn, en dat men voor de zekerheid dan maar beter multivitaminen kan slikken. Dit zou de gezondheid bevorderen. Klager vindt dit onjuist en misleidend. Er zijn volgens klager genoeg onderzoeken bekend waaruit blijkt dat het gebruik van multivitaminen schadelijk kan zijn. Volgens klager geeft adverteerder daarmee onjuiste informatie en stimuleert zij “overgebruik” van multivitaminen, wat tot gezondheidsschade kan leiden.

Het standpunt van KOAG/KAG

De Keuringsraad schrijft in zijn brief van 24 mei 2017 dat de uiting onder de competentie van de Keuringsraad valt en is goedgekeurd. De uiting is naar de mening van de Keuringsraad toelaatbaar, omdat deze -kort gezegd- zo begrepen dient te worden dat men soms niet aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitaminen komt. Daarnaast voldoen de doseringen aan de door de overheid gestelde maximale doseringen, deze doseringen zijn dus niet bedreigend voor de gezondheid.

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.

Adverteerder heeft de uiting voorgelegd aan de Keuringsraad KOAG/KAG, die de uiting heeft goedgekeurd en van een toelatingsnummer voorzien. Adverteerder heeft deze goedkeuring overgelegd.  

In de uiting wordt niet beweerd dat de dagelijks aanbevolen hoeveelheid onvoldoende is, noch dat multivitaminen een gezonde en gevarieerde voeding zouden vervangen. Er zijn echter situaties denkbaar waarin men behoefte heeft aan extra voedingsstoffen, bijvoorbeeld in stressvolle situaties, wanneer men veel sport of gedurende een periode waarin men minder groenten en fruit eet. Voedingssupplementen kunnen helpen een algemeen gevoel van welzijn in deze situaties te ondersteunen. Volgens adverteerder blijkt uit verschillende studies van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat consumenten de dagelijks aanbevolen porties groenten, fruit en/of vis niet halen. Ter onderbouwing verwijst Adverteerder naar (de ‘link’ naar) het RIVM onderzoek “VCP 2007-2010 7-69 jaar”. Adverteerder heeft daarnaast een tabel overgelegd waaruit volgens haar blijkt dat de doseringen in haar product voldoen aan de “richtlijnen voor maximale niveaus” zoals deze zijn vastgesteld door de Nederlandse overheid voor vitamine A, vitamine D en jodium, en overeenkomstig de veilige niveaus zoals deze zijn vastgesteld door verschillende wetenschappelijke commissies.

Volgens adverteerder is er voldoende bewijs dat voedingssupplementen gunstig zijn, vooral wanneer er sprake is van een tekort. Adverteerder stelt dat haar producten veilig zijn bij het bedoelde gebruik. Consumenten worden geacht de instructies op de verpakking te lezen.

De mondelinge behandeling

Klager vindt dat de waarschuwing dat teveel vitaminen de gezondheid kunnen schaden zowel op het etiket van het product als in de tv-reclame vermeld moet worden. Klager benadrukt zijn bezwaar tegen de suggestie die in de uiting wordt gewekt:  in de reclame wordt er volgens hem vanuit gegaan dat men sowieso een tekort aan vitaminen heeft, en “dat je in ieder geval goed zit” wanneer je een pil neemt.
Adverteerder benadrukt dat haar product, de verpakking ervan en de tv-reclame voldoen aan de regels die daarvoor gelden. De doseringen in haar product zijn onder het “veilige maximum”. Adverteerder heeft (onder andere aan de hand van het eerder genoemde RIVM-onderzoek) nader toegelicht waarop zij haar stelling heeft gebaseerd dat “lang niet iedereen” aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden komt. 

Het oordeel van de Commissie

Het product van adverteerder is een voedingssupplement. Op voedingssupplementen zijn de bijzondere regels van het Warenwetbesluit voedingssupplementen van toepassing, waarin Richtlijn 2012/46/EG is geïmplementeerd. Ingevolge artikel 6 lid 3 van genoemd Warenwetbesluit worden bij voedingssupplementen geen vermeldingen gebezigd die beweren of suggereren dat een evenwichtige en gevarieerde voeding in het algemeen geen passende hoeveelheden aan microvoedingsstoffen kan bieden. Gelet op de klacht dient beoordeeld te worden of de televisiecommercial in strijd is met dit verbod, dat blijkens artikel 7 van Richtlijn 2012/46/EG ook voor reclame geldt (“In (…) reclame mag met betrekking tot voedingssupplementen niet worden beweerd of gesuggereerd dat een evenwichtige en gevarieerde voeding in het algemeen geen passende hoeveelheden aan nutriënten kan bieden). De Commissie oordeelt als volgt.

In de tv-reclame wordt gezegd: “Wist je dat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid eigenlijk het minimum is, en kom je daar wel altijd aan?” Klager meent dat met deze woorden en het beeld van de vrouw die haar schouders vragend ophaalt de suggestie wordt gewekt dat “men” niet weet of hij/zij genoeg vitaminen binnenkrijgt, en voor de zekerheid dan maar een pil moet nemen. Dit deel van de klacht kan niet slagen. De Commissie is van oordeel dat niet gesteld kan worden dat in de tv-reclame wordt beweerd of gesuggereerd dat een evenwichtige en gevarieerde voeding in het algemeen geen passende hoeveelheden aan nutriënten kan bieden. De gemiddelde consument zal de tekst “Wist je dat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid eigenlijk het minimum is, en kom je daar wel altijd aan?” zo begrijpen dat hiermee bedoeld wordt dat men soms niet aan die aanbevolen dagelijkse hoeveelheid komt. De Commissie wijst dit deel van de klacht af.

Klager maakt voorts bezwaar tegen het feit dat in de tv-reclame niet wordt gewaarschuwd voor de gevaren die een teveel aan vitaminen kan meebrengen. De Commissie verwerpt dit bezwaar. In artikel 6 lid 1 sub c van het Warenwetbesluit voedingssupplementen staat -kort gezegd- dat de etikettering van voedingssupplementen een waarschuwing voor overschrijding van de aanbevolen dagelijkse portie dient te bevatten. De klacht heeft echter geen betrekking op het ontbreken van een dergelijke waarschuwing op de verpakking (“etikettering”) van het product (waar bovengenoemd artikel 6 op ziet). Volgens klager zou een dergelijke waarschuwing echter (ook) in de tv-reclame kenbaar moeten worden gemaakt. Nu artikel 6 noch enige andere bepaling voorschrijft dat de (tv)reclame (ook) een dergelijke waarschuwing moet bevatten, kan niet gezegd worden dat adverteerder in strijd met de regels van de Nederlandse reclame Code (NRC) handelt door deze waarschuwing in de tv-reclame achterwege te laten. Overigens heeft adverteerder ter zitting verklaard dat haar verpakking wel een dergelijke waarschuwing bevat. 

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.