De bestreden reclame-uiting
Het betreft een uiting van adverteerder in de NRC van 26 november 2016. Daarin staat, voor zover hier van belang:
“Goed voor mens en milieu
Voor het kweken van bamboe zijn geen pesticiden of mest nodig. Bamboe heeft alleen zonlicht en regenwater nodig om te kunnen groeien. Extra besproeiing is dus overbodig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld katoen. En dat is goed nieuws voor mens en milieu.”
De klacht
Deze kan als volgt worden samengevat. Klager maakt bezwaar tegen de stelling dat voor bamboe geen mest nodig is. Dit is volgens hem wetenschappelijk onjuist. Planten hebben stikstof en mineralen nodig. De tekst dat bamboe alleen water en zonlicht nodig heeft, klopt dus niet, volgens klager. Klager denkt dat bedoeld wordt dat geen extra meststoffen worden toegediend. Omdat bamboeplanten wel degelijk mest aan de bodem onttrekken, vindt klager de tekst van de uiting oneerlijk en misleidend.
Het verweer
Adverteerder heeft gemotiveerd verweer gevoerd.
De beslissing van de voorzitter
De voorzitter heeft – kort samengevat- de klacht afgewezen omdat de gemiddelde consument de reclame-uiting zo zal begrijpen dat er geen mest kunstmatig zal worden toegevoegd. Voor de motivering van de beslissing van de voorzitter d.d. 19 januari 2017 wordt verwezen naar de aangehechte kopie van deze beslissing.
Het bezwaar tegen de beslissing van de voorzitter
Dit bezwaar kan als volgt worden samengevat. Klager blijft bij zijn standpunt dat de stelling dat bamboe alleen zonlicht en regenwater nodig heeft om te kunnen groeien onjuist is. Klager erkent dat hij in zijn klacht beter had kunnen spreken over “voedingsstoffen” in plaats van over “meststoffen”. Er bestaat geen enkele plantensoort die alleen regenwater en zonlicht nodig heeft om te kunnen groeien: elke plantensoort heeft ook voedingsstoffen nodig. Het bamboe-product wordt aangeprezen met een niet bestaande eigenschap, namelijk het vermogen om met alleen zonlicht en regenwater te groeien, als onderscheidend kenmerk ten opzichte van textiel dat van katoen is vervaardigd. Daarbij kan zowel bamboe als katoen zonder mest, besproeiing of pesticiden gekweekt worden. In werkelijkheid wordt bamboe overigens wel degelijk bemest, volgens klager. Hij heeft voor de onderbouwing van deze stelling verwezen naar een aantal websites (waaronder www.theguardian.com). Uit de advertentie blijkt niet dat adverteerder waarborgt dat haar product niet kunstmatig wordt bemest, aldus klager.
De reactie van adverteerder op het bezwaar
Adverteerder blijft bij haar standpunt dat de gemiddelde consument de uiting zo zal begrijpen dat voor de groei van bamboe geen kunstmatige toevoeging van mest of bewatering nodig is.
Klagers mededeling dat er wel sprake kán zijn van het bemesten en bewateren van bamboe om de groei te bevorderen is niet relevant, nu enkel de voordelen van bamboe worden beschreven, waaronder het feit dat bamboe geen kunstmatige bewatering of mest nodig heeft om te kunnen groeien. Doorgaans worden voor de kweek van katoen voor de kledingindustrie in vrijwel alle gevallen (wel) mest en kunstmatige bewatering gebruikt. De kweek van katoen is momenteel de meest vervuilende kweek ter wereld, aldus adverteerder. Of het mogelijk is om katoen te kweken zonder deze toevoegingen is niet relevant. Dat wordt niet beweerd in de advertentie. Textiel uit bamboe is vele malen milieuvriendelijker dan textiel uit conventionele katoensoorten: dat is de boodschap die adverteerder wil overbrengen.
Adverteerder heeft de tekst in de advertentie inmiddels veranderd in: “Bamboe groeit daarentegen op natuurlijke wijze […] en heeft daarbij geen kunstmatige bewatering nodig.“
Het oordeel van de Commissie
Het bezwaar tegen de uiting betreft de volgende daarin vermelde zinnen:
“Voor het kweken van bamboe zijn geen pesticiden of mest nodig. Bamboe heeft alleen zonlicht en regenwater nodig om te kunnen groeien.”
Klager stelt -kort gezegd- dat adverteerder deze mededeling niet zo behoort op te nemen in haar uiting omdat er geen plant bestaat die kan groeien op alleen zonlicht en regenwater: alle planten hebben (daarnaast) ook voedingsstoffen nodig. Klager stelt dat deze voedingsstoffen, die zich van nature in de bodem bevinden zowel mest als voedingsstoffen genoemd kunnen worden. De Commissie oordeelt hierover als volgt. De gemiddelde consument zal de tekst in de uiting zo begrijpen dat voor de kweek van bamboe geen mest kunstmatig toegevoegd dient te worden. De gemiddelde consument zal daarbij (als algemeen bekend feit) begrijpen dat bamboe in de grond staat en de van nature in de bodem aanwezige voedingsstoffen benut. Anders dan klager meent, is de uiting in dat opzicht dus niet misleidend en in strijd met de RCC. De klacht dient op dit punt afgewezen te worden.
Voor wat betreft de mededeling van klager dat bamboe wel degelijk bemest wordt (waardoor het voordeel van bamboe ten opzichte van katoen verdwijnt), is de Commissie van oordeel dat klager onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat de bamboe van adverteerder bemest wordt.
De mededeling van klager dat zowel bamboe als katoen kán groeien zonder mest, besproeiing of pesticiden doet op grond van het voorgaande niet ter zake. Het bezwaar dient op dit punt (eveneens) afgewezen te worden.
De beslissing
De Commissie bevestigt op grond van het voorgaande de beslissing van de voorzitter en wijst de klacht af.
De uitspraak van de voorzitter d.d. 19 januari 2017:
De bestreden reclame-uiting
Het betreft een uiting van adverteerder in de NRC van 26 november 2016, voor zover daarin staat:
“Goed voor mens en milieu
Voor het kweken van bamboe zijn geen pesticiden of mest nodig. Bamboe heeft alleen zonlicht en regenwater nodig om te kunnen groeien. Extra besproeiing is dus overbodig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld katoen. En dat is goed nieuws voor mens en milieu.”
De klacht
Deze kan als volgt worden samengevat. Klager maakt bezwaar tegen de stelling dat voor bamboe geen mest nodig is. Dit is volgens hem wetenschappelijk onjuist. Planten hebben stikstof en mineralen nodig. De tekst dat bamboe alleen water en zonlicht nodig heeft, klopt dus niet, volgens klager. Klager denkt dat bedoeld wordt dat geen extra meststoffen wordt toegediend. Omdat bamboeplanten wel degelijk mest aan de bodem onttrekken, vindt klager de tekst van de uiting oneerlijk en misleidend. Klager vindt het goed dat er tegenwoordig planten worden gebruikt voor allerlei nieuwe producten, maar adverteerder moet volgens hem beter formuleren in haar advertenties en “geen onzin verkopen”.
Het verweer
Dit kan als volgt worden samengevat.
In de uiting staat: “Voor het kweken van bamboe zijn geen pesticiden of mest nodig […] in tegenstelling tot katoen”. Hiermee wordt bedoeld dat katoenplanten (wel) voorzien worden van mest en pesticiden, en bamboeplanten niet, aldus adverteerder. Bamboe groeit volgens adverteerder zonder de kunstmatige toevoeging van mest, pesticiden of zelfs water.
Adverteerder heeft de advertentie inmiddels vervangen door een nieuwe advertentie waarin de bestreden tekst niet meer voorkomt.
Het oordeel van de voorzitter
Volgens klager is het onjuist dat gesteld wordt dat voor de kweek van bamboe geen mest nodig is, omdat bamboe wel stikstof en mineralen nodig heeft, die zij aan de grond onttrekt. Adverteerder stelt daar tegenover dat – kort gezegd- bedoeld wordt dat bij de kweek van bamboe geen pesticiden, mest of water kunstmatig toegevoegd hoeven te worden, in tegenstelling tot bij de kweek van katoen.
De voorzitter oordeelt hierover als volgt. Voedingsstoffen die van nature in de grond zitten, zoals bijvoorbeeld mineralen, worden geen “mest” genoemd. De betekenis van “mest” is volgens de Van Dale (Groot Woordenboek Der Nederlandse Taal): “uitwerpselen van sommige dieren, met stro vermengd, die men gebruikt om het land vruchtbaar te maken”. De gemiddelde consument zal de uiting in deze zin opvatten. Uitgaande hiervan is geen sprake van misleiding, nu adverteerder stelt dat bij de kweek van bamboe geen sprake is van toevoeging van mest.
Gelet op het voorgaande wordt als volgt beslist.
De beslissing van de voorzitter
Op grond van het voorgaande wijst de voorzitter de klacht af.