Het College van Beroep [13 oktober 2020]

De bestreden uiting, de inleidende klacht en de beslissing van de Commissie

De klacht is gericht tegen een televisiereclame van Douglas waarin een vrouw, tegen een achtergrond waarop twee suikerklontjes zichtbaar zijn, zegt: “Dat suiker niet goed is, dat weten we” en vervolgens, terwijl zij een suikerklontje tussen duim en wijsvinger toont: “Maar wist u dat suiker rimpels veroorzaakt?”. Daarbij verschijnt in beeld: “SUIKER VEROORZAAKT RIMPELS”. De voice-over vervolgt: “De anti-age verzorging van Dermacosmetics stopt de versuikering van cellen en zorgt elke dag voor een strakkere huid”. De vrouw zegt daarna: “Zeg ja tegen een jongere en strakkere huid en nee tegen huidveroudering door versuikering”. Voice-over: “De nieuwe anti-age verzorging van Dermacosmetics”.

De klacht wordt als volgt samengevat. Veroudering van cellen (waaronder die van het gezicht) wordt vaak gekoppeld aan zogenaamde Advance Glycated Endproducts (AGE’s) die zich kunnen vormen in lichaamscellen. De gemiddelde consument zal de uiting begrijpen in die zin dat de consumptie van kristalsuiker rimpels veroorzaakt. Het causale verband tussen de consumptie van kristalsuiker en het ontstaan van rimpels is echter niet aangetoond. KSV stelt dat de bestreden reclame om die reden onjuiste en ongenuanceerde informatie over suiker bevat.

De Commissie heeft de klacht gegrond geacht en daartoe, kort samengevat, het volgende overwogen. De bestreden uiting bevat een openbare directe aanprijzing van een goed en is daarom reclame als bedoeld in artikel 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). De gemiddelde consument zal de uiting gemakkelijk opvatten in die zin dat kristalsuiker rimpels veroorzaakt. Partijen zijn het erover eens dat er in het algemeen geen verband is tussen de consumptie van kristalsuiker en rimpels. Dat in de uiting vervolgens wordt gesproken over “versuikering van cellen” en “huidveroudering door versuikering” neemt de in eerste instantie gewekte indruk dat kristalsuiker rimpels veroorzaakt, onvoldoende weg. Gelet hierop acht de Commissie de uiting voor de gemiddelde consument, die niet zonder meer bekend zal zijn met het begrip “versuikering”, onduidelijk ten aanzien van de voordelen van het product als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Bovendien kan de uiting de gemiddelde consument ertoe brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen. Consumenten zouden kunnen worden overgehaald om de anti-age verzorging van Dermacosmetics te kopen, omdat zij in de veronderstelling verkeren dat er een positief verband bestaat tussen het nuttigen van suiker en het aanbevolen product. Op grond van het voorgaande acht de Commissie de uiting misleidend en daardoor oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC.

Samenvatting van de grieven

Grief 1
Ten onrechte acht de Commissie zich bevoegd om de klacht te beoordelen. De mededeling over suiker waarop de klacht ziet, is feitelijke informatie en bevat geen aanprijzing van een product. Daarbij heeft de Commissie de omvang van het geschil miskend door het nuttigen van suiker te koppelen aan de voordelen van het product. Daarover is niets gesteld.

Grief 2

Ten onrechte overweegt de Commissie dat de gemiddelde consument de uiting zal opvatten in de zin dat consumptie van kristalsuiker rimpels veroorzaakt. Het beeld van het suikerklontje dat aan het begin van de uiting is te zien en het woord suiker dienen als opmaat voor de boodschap “stopt de versuikering van cellen waardoor uw huid veroudert”. Gezien de toelichting zal de consument begrijpen dat de uiting ziet op het tegengaan van versuikering. ‘Suiker’ is een begrip zonder vastomlijnde betekenis. Bij de invulling van begrippen zonder vastomlijnde betekenis dient te worden gelet op de wijze waarop deze in de uiting worden gebruikt en toegelicht, alsmede op de interpretatie die de gemiddelde consument vermoedelijk daaraan zal geven gelet op de context van de hele uiting. In die context zal de gemiddelde consument begrijpen dat het gaat om versuikering van de huid. Dat suiker niet goed voor een mens is, is van algemene bekendheid en wordt door diverse instanties onderschreven. Dat suiker rimpels veroorzaakt, klopt ook. Regelmatig wordt bericht over de negatieve effecten van suiker op de huid, hetgeen bijdraagt aan deze interpretatie. Er bestaat bovendien een correlatie tussen suikerconsumptie en de mate van versuikering van de huid. Douglas kan onderbouwen dat suikers een verbinding aangaan met eiwitten waardoor vezels stugger worden en rimpels ontstaan. Met versuikering wordt het proces bedoeld waarbij suikermoleculen reageren met eiwitten waardoor AGE’s ontstaan. De opeenstapeling van AGE’s in huidvezels en collageen veroorzaakt stugheid en rimpels. Dermacosmetics gaat door het ingrediënt L-Carnosine de versuikering van de huid tegen, zoals de essentie van de uiting is.

Grief 3
Ten onrechte overweegt de Commissie dat de gewekte indruk dat kristalsuiker rimpels veroorzaakt niet wordt weggenomen door de uitleg over “versuikering van cellen” en “huidveroudering door versuikering”. De Commissie heeft de uiting niet in haar geheel beschouwd maar eerst het begin van de uiting beoordeeld en op basis daarvan geconcludeerd hoe dit begrepen zal worden. Nadat zij dit oordeel gevormd heeft, heeft de Commissie bepaald of de rest van de uiting daar al of niet aan afdoet. Deze aanpak is onjuist. Het in het geheel beschouwen van de uiting betekent: aan één stuk en niet in onderdelen. Als de opeenvolgende beelden en voice-overs op deze wijze worden meegenomen, is duidelijk dat de zin dat suiker rimpels veroorzaakt slaat op de huidveroudering door de versuikering van huidcellen, en dat dit proces door het product wordt tegengegaan.

Grief 4
Ten onrechte overweegt de Commissie dat partijen het erover eens zijn dat er in het algemeen geen verband is tussen de consumptie van kristalsuiker en rimpels. In de eerste plaats is de invloed van versuikering van huidcellen op het ontstaan van AGE’s en daarmee op rimpels relevant. In de tweede plaats speelt de invloed van de consumptie van suiker op het bloedsuikergehalte een rol. Suikerconsumptie heeft invloed op (de mate van) versuikering en aldus op de mate waarin rimpels zich vormen in de huid. Uit studies die Douglas in het geding heeft gebracht blijkt dat collageen in het bijzonder vatbaar is voor versuikeringsreacties en dat de opstapeling van AGE’s in de huid één van de factoren is waardoor (uiteindelijk) rimpels worden veroorzaakt. Uit de studie van F. William Danby, MD (Nutrition and aging skin: sugar and glycation’, Clinic in Dermatology 2010, 28, 409-411, 409) blijkt dat een dieet dat veel suiker bevat het niveau van suiker in het bloed en de huid verhoogt. Het niveau van suiker is bepalend voor de versuikering van het collageen. Uit de hierna te noemen studies van Purba M.B. e.a. en S. Mekic e.a. volgt dat de consumptie van vrije suikers, zoals kristalsuiker, zorgt voor significant meer rimpelvorming. Mekic verwijst naar drie eerdere studies waaruit eveneens volgt dat suikerconsumptie voor (meer) rimpels zorgt. De Commissie is aan de studies ten onrechte voorbij gegaan. Alhoewel de uiting van Douglas gaat over versuikering van de huid en dat dit tot rimpels leidt, neemt dit niet weg dat er voldoende onafhankelijk materiaal is om een verband aan te tonen tussen suikerconsumptie, de invloed daarvan op de bloedsuikerspiegel en versuikering van de huid die gepaard gaat met rimpels. KSV heeft geen enkele objectieve weerlegging hiervan gegeven.

Grief 5
Ten onrechte overweegt de Commissie dat de uiting de gemiddelde consument ertoe kan brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen en dat consumenten zouden kunnen worden overgehaald om Dermacosmetics te kopen, omdat zij in de veronderstelling verkeren dat er een positief verband bestaat tussen het nuttigen van suiker en het aanbevolen product. Het product dat Douglas aanprijst is niet suiker maar gezichtsverzorging. Consumptie van suiker is voor de werking van het product niet relevant. Zoals toegelicht treedt versuikering op (in meer of mindere mate) bij iedereen die ouder wordt. KSV heeft de klacht ingediend omdat zij vreest dat door de uiting een negatief beeld kan ontstaan over het nuttigen van suiker. Ook om die reden is de overweging van de Commissie onbegrijpelijk en mist deze grondslag. De consument wordt door de bestreden zinsnede over suiker niet beïnvloed in een besluit over de aankoop van Dermacosmetics. De gemiddelde consument zal gefocust zijn op de bijdrage van het product aan het tegengaan van huidveroudering en rimpels, maar de boodschap van de uiting niet betrekken op (de consumptie van) suiker.

Grief 6
Ten onrechte overweegt de Commissie dat het feit dat het een televisiecommercial betreft niet rechtvaardigt dat een onjuiste indruk wordt gewekt. In dit geval gaat het om een medium dat naar haar aard zeer beperkt is in tijd en ruimte, waardoor een uitvoerige verstrekking van informatie over de precieze rol van suiker niet goed mogelijk is. Dergelijke informatie is daarom zoveel mogelijk gesimplificeerd, maar zonder afbreuk te doen aan de juistheid daarvan. Daardoor ontstaat juist een goed begrip van de werking van het product bij de gemiddelde consument. Uit beslissingen van de Reclame Code Commissie volgt ook dat een video-uiting naar haar aard kortdurend is en dat niet vereist is dat daarin altijd informatie wordt gegeven over algemene begrippen/uitingen. Daarbij is van belang dat Douglas maatregelen heeft genomen om via andere wegen een toelichting over de rol van suiker en versuikering van huidcellen te verstrekken, en dat in de televisiecommercial nadrukkelijk wordt verwezen naar de website van Douglas waar wordt toegelicht wat het proces van de versuikering van de huid inhoudt.

Het antwoord in appel

Het standpunt van KSV strekt tot bevestiging van de besteden beslissing. Kort samengevat komt het standpunt van KSV op het volgende neer. Niet serieus kan worden volgehouden dat de boodschap “suiker veroorzaakt rimpels” geen betrekking zou hebben op de voordelen van het aangeprezen product. Ook deze boodschap valt onder de definitie van artikel 1 NRC. De consument zal de boodschap aldus interpreteren dat consumptie van suiker rimpels veroorzaakt. Dit wordt bevestigd door online onderzoek dat KSV heeft laten uitvoeren door onderzoeksbureau Kien. Daaruit blijkt dat 75,2% van de vrouwen van 40 jaar en ouder de boodschap van de televisiecommercial zo opvat. De claim dat er een causaal verband is tussen suiker en rimpels is stellig en ongenuanceerd. Douglas zal door middel van interventieonderzoek in de vorm van gerandomiseerde gecontroleerde klinische onderzoeken dit verband wetenschappelijk moeten bewijzen. Zij kan dit echter niet doen omdat er geen enkel wetenschappelijk bewijs is van een causaal-verband relatie tussen de consumptie van suiker en het krijgen van rimpels. Dit wordt bevestigd door de vier expert-opinies die KSV overlegt. Op hetgeen KSV stelt zal hierna, voor zoveel nodig, nader worden ingegaan.

De mondelinge behandeling

Parttijen hebben hun stellingen gehandhaafd en nogmaals toegelicht aan de hand van pleitnota’s die per e-mail zijn toegezonden. Aan de zijde van KSV zijn verder inlichtingen verstrekt door een informant. Deze heeft, kort weergegeven, verklaard dat consumptie van koolhydraten los staat van versuikering van cellen en daarmee dus geen verband houdt.
Op hetgeen ter zitting is verklaard, zal hierna, voor zoveel nodig, worden ingegaan.

Het oordeel van het College

1. Met betrekking tot het verweer dat de klacht geen betrekking heeft op reclame maar is gericht tegen algemene feitelijke informatie over suiker, oordeelt het College als volgt. De televisiecommercial als geheel strekt tot aanprijzing van het product Dermacosmetics en is om die reden reclame in de zin van artikel 1 NRC. De bestreden mededelingen over suiker maken onlosmakelijk deel uit van deze reclame. De Commissie was daarom bevoegd over de klacht te oordelen en heeft deze bezien vanuit de vraag of door de mededelingen over ‘suiker’ een misleidend beeld wordt gegeven van de voordelen die Dermacosmetics voor de consument heeft. In beroep is duidelijk geworden dat KSV in haar klacht inderdaad bedoeld heeft te stellen dat onjuiste informatie wordt gegeven over de voordelen van het product, zodat de Commissie terecht hiervan is uitgegaan. Grief 1 faalt derhalve.

2. De overige grieven lenen zich voor gezamenlijke behandeling. Deze komen in de eerste plaats erop neer dat de Commissie ten onrechte heeft geoordeeld dat in de uiting kristalsuiker wordt aangewezen als veroorzaker van rimpels. Volgens Douglas is deze uitleg onjuist (grieven 2 en 3), maar als de uiting desalniettemin zo wordt begrepen, stelt Douglas dat er een wetenschappelijk aantoonbaar verband bestaat tussen de consumptie van suiker en het ontstaan van rimpels (grief 4), respectievelijk dat de uiting het economische gedrag van de gemiddelde consument niet verstoort (grief 5) en dat rekening moet worden gehouden met beperkingen van het communicatiemedium (grief 6) en dat om deze redenen geen sprake is van misleiding. Het College zal in de eerste plaats beoordelen hoe de gemiddelde consument de bestreden reclame-uiting zal interpreteren, dat wil zeggen wat de vermoedelijke verwachting van de gemiddelde consument is die de uiting ziet. Hierbij dient van de totale uiting te worden uitgegaan en de context waarin de mededelingen zijn gedaan.
Aan de hand van deze maatstaf oordeelt het College als volgt.

3.
In de uiting wordt een direct oorzakelijk verband gelegd tussen consumptie van (kristal)suiker en huidveroudering door versuikering. Er wordt immers, na een eerdere scene waarin twee suikerklontjes op de achtergrond zijn te zien waarbij wordt gezegd dat bekend is dat “suiker niet goed is”, door de hoofdrolspeler met zoveel woorden gezegd, terwijl zij de kijker indringend aankijkt, dat suiker rimpels veroorzaakt. Deze boodschap dient als opmaat van de aanprijzing van Dermacosmetics. De boodschap dat suiker rimpels veroorzaakt wordt benadrukt door de gelijktijdig naast de hoofdrolspeler groot afgebeelde tekst “SUIKER VEROORZAAKT RIMPELS!” en door het suikerklontje dat zij hierbij ter illustratie van die mededeling voor de camera houdt. Door op een dergelijke uitdrukkelijke en indringende wijze suiker aan te wijzen als dé oorzaak van huidveroudering door versuikering van cellen, kan de boodschap van de reclame-uiting niet anders worden begrepen dan dat consumptie van suiker als direct gevolg heeft dat rimpels ontstaan en dat adverteerder een product aanbiedt dat dit nadelige effect neutraliseert. Op grond hiervan dient ervan te worden uitgegaan dat de gemiddelde consument die de televisiecommercial in zijn geheel ziet, zal veronderstellen dat consumptie van kristalsuiker leidt tot versuikering van cellen en dat dit huidveroudering in de vorm van rimpels tot gevolg heeft, maar dat Dermacosmetics het omschreven verouderingsproces stopt.
Dat volgens Douglas de gemiddelde consument de uiting toch zo zal begrijpen dat het slechts gaat om de versuikering van de huid toe te lichten, los van de consumptie van suiker, dus dat de mededelingen over suiker slechts als metafoor voor de werking van Dermacosmetics zouden dienen, kan het College niet volgen. Indien dat de boodschap van de uiting is, had Douglas niet op de omschreven wijze (kristal)suiker expliciet als veroorzaker van rimpels dienen aan te wijzen en op deze wijze (kristal)suiker in diskrediet hoeven te brengen. Nu zij dit wel heeft gedaan en bovendien op zodanige wijze dat dit als een vaststaand feit wordt gepresenteerd waardoor de gemiddelde consument op de juistheid van deze boodschap zal vertrouwen en om die reden het product zal kunnen kopen, dient Douglas aan te tonen dat consumptie van (kristal)suiker als zodanig rimpels veroorzaakt.

4. Douglas stelt dat de door haar genoemde studies onderbouwen dat suiker bijdraagt aan versuikering van cellen. Dat dit niet langs de weg van interventieonderzoek gebeurt, maakt volgens Douglas niet dat deze studies irrelevant zijn. KSV daarentegen stelt dat van interventieonderzoek dient te worden uitgegaan. Het College overweegt in dit kader dat artikel 3 lid 1 en lid 2 Reclamecode Cosmetische Producten (RCP), dat dient te worden gezien in verbinding met artikel 3 van Verordening (EU) Nr. 655/2013, bepaalt dat “beweringen over cosmetische producten”, zowel expliciet als impliciet, onderbouwd dienen te zijn met voldoende en toetsbaar bewijsmateriaal, ongeacht de soort bewijsmateriaal die wordt gebruikt om ze aannemelijk te maken. De eis van voldoende en toetsbaar bewijsmateriaal bij beweringen over een cosmetisch product, waaronder in dit geval de bewering dat suiker rimpels veroorzaakt en dat Dermacosmetics het voor de huid nadelige effect van consumptie van suiker neutraliseert, impliceert niet noodzakelijk dat de onderbouwing uitsluitend aan de hand van interventieonderzoek kan plaatsvinden. Dergelijke claims zijn van andere aard dan medische claims waarbij voor de onderbouwing zwaardere eisen gelden.

5. Wel zal Douglas, gelet op de stelligheid van de mededeling dat suiker rimpels veroorzaakt en de uitleg die de gemiddelde consument aan de uiting geeft, deze boodschap zodanig dienen te onderbouwen dat met een voldoende mate van zekerheid kan worden aangenomen dat het beweerde effect bestaat, dat wil zeggen dat buiten redelijke twijfel is dat er een direct oorzakelijk verband bestaat tussen de consumptie van suiker en rimpels als gevolg van versuikering van cellen. Daarbij neemt het College ook het alarmerende karakter van de uiting in aanmerking en het effect dat deze op de gemiddelde consument heeft. Deze consument kan op grond van de bestreden reclame-uiting zeer wel menen dat de aankoop van het product noodzakelijk is om rimpels als gevolg van (onvermijdelijke) suikerconsumptie te voorkomen, waarmee overigens tevens is gegeven dat de mededelingen over suiker en de voordelen van Dermacosmetics een reëel te achten effect op zijn economische gedrag hebben. Tevens dienen de door Douglas genoemde studies op te wegen tegenover hetgeen KSV gemotiveerd heeft gesteld onder verwijzing naar opinies van deskundigen.

6. Douglas beroept zich in deze procedure ten aanzien van het door haar gestelde effect van consumptie van suiker op het ontstaan van rimpels vooral op de volgende studies:

1. F. William Danby, MD: “Nutrition and aging skin: sugar and glycation” (2010), hierna aan te duiden als: Danby,
2. S. Mekic e.a.: “A healthy diet in women is associated with less facial wrinkles in a large Dutch population-based cohort” (2018), hierna aan te duiden als: Mekic,
3. M. Purba e.a.: “Skin Wrinkling: Can Food Make a Difference?” (2013), hierna aan te duiden als: Purba.

Voor zover uit de hier genoemde studies volgt dat er enige samenhang bestaat tussen consumptie van suiker en het krijgen van rimpels, is dit onvoldoende om de stellige mededeling in de televisiecommercial dat de consumptie van suiker als zodanig rimpels veroorzaakt te rechtvaardigen. KSV stelt terecht dat het in dit geval niet gaat om het leggen van een relatie, maar om het aantonen van een direct causaal verband. De studies tonen dit verband niet aan. Danby ziet met name op het effect van verhoogde suikerconsumptie in combinatie met ultraviolet licht (“Glucose and fructose link the amino acids present in the collagen and elastin that support the dermis, producing advanced glycation end products or “AGES.” This process is accelerated in all body tissues when sugar is elevated and is further stimulated by ultraviolet light in the skin”), maar dit toont niet aan dat consumptie van suiker zonder meer leidt tot het ontstaan van rimpels. In feite geldt hetzelfde voor Mekic. Ook deze studie kan niet zo worden uitgelegd dat elke consumptie van suiker rimpels veroorzaakt. Deze studie ziet uitsluitend op het verband tussen gezonde voeding en rimpels, overigens zonder daarbij stellig een direct causaal verband aan te tonen. Mekic verklaart immers: “Limitations. Due to the cross-sectional design of our study, causation could not be proven. Other health-conscious behaviors of study participants could have influenced the results.” De conclusie van de studie van Purba is evenmin geschikt om een direct oorzakelijk verband tussen consumptie van suiker en rimpels aan te tonen. In deze studie staat onder meer: “This study illustrates that skin wrinkling in a sun-exposed site in older people of various ethnic backgrounds may be influenced by the types of foods consumed.” De vier door KSV geraadpleegde deskundigen hebben verklaard dat de claim dat suiker rimpels veroorzaakt onjuist is en niet wordt ondersteund door de huidige stand van de wetenschap en de hierboven genoemde studies. Voor zover Douglas nog naar andere studies verwijst, heeft zij deze onvoldoende toegelicht.

7. De slotsom is op grond van het voorgaande dat Douglas er niet in is geslaagd om de boodschap dat consumptie van suiker als zodanig rimpels veroorzaakt, in de vereiste mate aan te tonen. Dit impliceert dat de reclame-uiting onjuist is voor zover deze een dergelijk verband noemt. Ervan uitgaande dat dit tot gevolg heeft dat de consument in een onjuiste veronderstelling wordt gebracht over de noodzaak Dermacosmetics te kopen (vgl. hetgeen aan het einde van 5.5 is overwogen), is daarmee de misleiding gegeven, overeenkomstig hetgeen de Commissie heeft geoordeeld. Tot slot geldt dat beperkingen van een communicatiemedium niet het geven van onjuiste, misleidende mededelingen in een reclame-uiting kunnen rechtvaardigen. Nu de grieven ook verder geen doel treffen, oordeelt het College als volgt.

De beslissing van hjet College van Beroep]

Het College bevestigt de bestreden beslissing.

[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]

De Reclame Code Commissie [9 juni 2020]

De bestreden uiting

Het betreft een televisiereclame van Douglas.
Daarin zegt een vrouw, aangeduid als “[naam] Anti-Aging Expert”, met op de achtergrond de afbeelding van twee suikerklontjes:
“Dat suiker niet goed is, dat weten we” en, terwijl zij een suikerklontje tussen duim en wijsvinger toont: “maar wist u dat suiker rimpels veroorzaakt?”. Tegelijkertijd verschijnt in beeld: “SUIKER VEROORZAAKT RIMPELS”.

De voice-over vervolgt:
“De anti-age verzorging van Derma Cosmetics stopt de versuikering van cellen en zorgt elke dag voor een strakkere huid”.

De vrouw:
“Zeg ja tegen een jongere en strakkere huid en nee tegen huidveroudering door versuikering”.

Voice-over:
“De nieuwe anti-age verzorging van Derma Cosmetics”.

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

Er bestaat geen direct wetenschappelijk bewijs dat suiker rimpels veroorzaakt. Wel zijn er aanwijzingen dat een gezonde leefstijl minder gezichtsrimpels met zich brengt. Gezichtsveroudering verloopt bij ieder individu anders. Het gaat om een interactie tussen genen, omgevingsfactoren (bijvoorbeeld overmatig zonlicht), leefgewoonten (bijvoorbeeld roken) en het letterlijk ouder worden.
Veroudering van cellen (waaronder die van het gezicht) wordt vaak gekoppeld aan zogenaamde Advance Glycated Endproducts (AGEs) die zich kunnen vormen in lichaamscellen. AGEs is een verzamelnaam voor versuikerde eiwitten die functioneel minder goed zijn. Spieren, pezen en de huid worden er stug van. AGEs vormen zich in alle cellen en nemen toe naarmate we ouder worden. Er is een link gevonden tussen hyperglycemie (een abnormaal verhoogde bloedglucosespiegel) en AGEs. Hyperglycemie kan voorkomen bij mensen met diabetes en kan leiden tot verhoogde AGEs. Bij gezonde mensen komt hyperglycemie niet voor. Bij hen wordt de bloedglucosespiegel strak gereguleerd; het glucoseaanbod aan de (huid)cellen zal hetzelfde zijn, ongeacht wat men eet.

 Er wordt ten onrechte van uitgegaan dat suiker verantwoordelijk is voor de vorming van AGEs, omdat hyperglycemie geassocieerd is met AGEs. Koolhydraten verhogen je bloedglucosespiegel, dit is een normaal fysiologisch proces. Vooral koolhydraten met een hoge glycemische index (GI), zoals brood en gekookte aardappelen, verhogen tijdelijk de bloedglucosespiegel. Kristalsuiker heeft maar een matige GI. Omdat niet wetenschappelijk is aangetoond dat suiker rimpels veroorzaakt, is hier ook geen enkele aanbeveling over terug te vinden bij onafhankelijke adviesorganen, zoals de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA), de Gezondheidsraad, het Voedingscentrum en de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie. Het is niet bewezen dat suiker invloed heeft op huidveroudering. Klager is op grond van het voorgaande van mening dat de bestreden reclame onjuiste en ongenuanceerde informatie over suiker bevat.

Het verweer

De klacht is uitvoerig gemotiveerd weersproken Op het verweer zal worden teruggekomen in het oordeel.

De mondeling behandeling

Klager heeft zijn standpunt nader toegelicht, aan de hand van een vóór de zitting aan de Commissie toegezonden pleitnota. Desgevraagd heeft klager ter zitting aan de Commissie meegedeeld dat de in het klachtenformulier genoemde “hyperglycemie” buiten beschouwing kan worden gelaten; in geval van diabetes is het bloedsuikergehalte vaak verhoogd en de kans op rimpels wellicht groter.   
Het standpunt van verweerder is eveneens nader toegelicht.
Op hetgeen partijen ter zitting naar voren hebben gebracht, zal worden teruggekomen in het oordeel.

Het oordeel van de Commissie

1. Voor zover verweerder bij verweer aan de orde heeft willen stellen dat klager niet-ontvankelijk is in zijn klacht, stelt de Commissie het volgende voorop. De bestreden uiting, die in haar geheel moet worden beschouwd, bevat een openbare directe aanprijzing van een goed (“anti-age verzorging van Derma Cosmetics”) door een adverteerder en is daarmee een reclame-uiting als bedoeld in artikel 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Het verweer dat de van deze reclame deel uitmakende mededeling “suiker veroorzaakt rimpels”, waarop de klacht volgens verweerder ziet, algemene, feitelijke informatie zou zijn, doet hier niet aan af. Nu er sprake is van reclame in de zin van de NRC, acht de Commissie zich bevoegd om de onderhavige klacht te beoordelen.

2. Mede gelet op de toelichting van de klacht ter zitting, waarin is gewezen op de in de bestreden uiting getoonde suikerklontjes in combinatie met de mededelingen: “Dat suiker niet goed is, dat weten we, maar wist u dat suiker rimpels veroorzaakt?” en “SUIKER VEROORZAAKT RIMPELS”, komt de klacht op het volgende neer: De gemiddelde consument zal de uiting begrijpen in die zin dat de consumptie van kristalsuiker rimpels veroorzaakt, dit terwijl verweerder niet heeft aangetoond dat er een causaal verband bestaat tussen de consumptie van kristalsuiker en het ontstaan van rimpels. Verweerder heeft in het verweerschrift aangevoerd dat klager de uiting kennelijk -en ten onrechte- heeft opgevat alsof kristalsuiker als veroorzaker van de versuikering van cellen wordt aangewezen. Partijen zijn het derhalve over de inhoud van de klacht eens. Verweerder heeft bij verweer het standpunt ingenomen dat de gemiddelde consument, meer in het bijzonder de consument die gezichtsverzorging zoekt, de mededeling dat suiker rimpels veroorzaakt -binnen de context van de gehele uiting- zal opvatten in die zin dat deze betrekking heeft op huidveroudering door de versuikering van huidcellen ofwel glycatie en derhalve niet dat rimpels door kristalsuiker veroorzaakt worden. Genoemde versuikering heeft verweerder nader toegelicht als: “de opbouw van versuikerde eiwitten (zgn. AGEs) in lichaamscellen, die zich altijd voordoet ongeacht suikerinname. Deze versuikerde eiwitten die in zoverre dus ook altijd in het lichaam aanwezig zijn, zorgen voor verstoring van collageenvezels en daarmee voor het ontstaan van rimpels”. Verder heeft verweerder gesteld dat ‘suiker’ een begrip zonder vastomlijnde betekenis is, waardoor bij de vraag of er sprake is van misleidende reclame, onder meer moet worden gelet op de wijze waarop een dergelijk begrip in de uiting wordt gebruikt en toegelicht. ‘Suiker’ is een algemene term voor verschillende soorten suiker en er zijn zowel suikers buiten het lichaam, zoals suiker in voeding als suikers binnen het lichaam, zoals bloedsuiker. In de gehele uiting is duidelijk aangegeven dat het gaat om versuikering van de huid, van huidcellen en het ontdoen van de huidcellen van die (bloed)suikermoleculen die zich daarin hebben opgebouwd, aldus verweerder. 

3. Anders dan verweerder heeft aangevoerd, zal de gemiddelde consument de uiting gemakkelijk en ten onrechte opvatten in die zin dat met de mededeling dat suiker rimpels veroorzaakt wordt bedoeld dat kristalsuiker rimpels veroorzaakt. In de uiting zegt “[naam] Anti-Aging Expert”, eerst te zien tegen de achtergrond van de afbeelding van twee suikerklontjes, immers: “Dat suiker niet goed is, dat weten we” en vervolgens, terwijl zij een suikerklontje tussen duim en wijsvinger toont: “maar wist u dat suiker rimpels veroorzaakt?”. Tegelijkertijd verschijnt in beeld: “SUIKER VEROORZAAKT RIMPELS”. Aldus zal de gemiddelde consument de mededeling van dr. Schmiedeberg, dat suiker rimpels veroorzaakt, zo begrijpen dat kristalsuiker rimpels veroorzaakt. Partijen zijn het erover eens dat er in het algemeen geen verband is tussen de consumptie van kristalsuiker en rimpels. Dat in de uiting vervolgens wordt gesproken over “versuikering van cellen” en “huidveroudering door versuikering” neemt de in eerste instantie gewekte indruk, dat kristalsuiker rimpels veroorzaakt, niet althans onvoldoende weg. Door de openingszin is de gemiddelde consument op het verkeerde been gezet. Gelet hierop acht de Commissie de uiting voor de gemiddelde consument, die niet zonder meer bekend zal zijn met het begrip “versuikering”, onduidelijk ten aanzien van de voordelen van het product als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Bovendien kan de uiting de gemiddelde consument ertoe brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen; consumenten zouden kunnen worden overgehaald om de anti-age verzorging van Derma Cosmetics te kopen, omdat zij in de veronderstelling verkeren dat er een positief verband bestaat tussen het nuttigen van suiker en het aanbevolen product.
Gelet op het bovenstaande acht de Commissie de uiting misleidend en daardoor oneerlijk als bedoeld in artikel 7 NRC. 

Het verweer dat de bestreden televisiereclame naar haar aard kortdurend is, dat rekening moet worden gehouden met de beperkingen van dit communicatiemedium en dat op de website, die aan het slot van de uiting is vermeld, nadere informatie wordt gegeven, leidt niet tot een ander oordeel. Een en ander rechtvaardigt namelijk niet dat door de televisiereclame bovenbedoelde onjuiste indruk wordt gewekt.

4. Nu de Commissie de uiting reeds op grond van het bovenstaande in strijd acht met de NRC, komt zij niet meer toe aan de vraag of artikel 2 lid 9 en artikel 3 van de Reclamecode Cosmetische Producten (RCP), waarop klager zich ter zitting mede heeft beroepen, zijn overtreden.

5. Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing van de Reclame Code Commissie

Gelet op het oordeel onder 3 acht de Commissie de reclame-uiting in strijd met artikel 7 NRC. Zij beveelt verweerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.