De bestreden reclame-uiting

Het betreft het etiket van een fles Holy Soda. Op twee (identieke) gedeelten van de voorkant van dat etiket staat onder meer:

“Holy

 Soda

 low calorie

      &

 100% NATURAL”.

Bij de klacht zijn afdrukken overgelegd van www.holysoda.nl. Daarop is onder meer een afbeelding te zien van 3 flessen (3 smaken) Holy Soda.

Adverteerder heeft afdrukken van de volledige etiketten van (de 3 smaken van) Holy Soda aan de Commissie overgelegd.

Op de achterkant van dat etiket staat onder meer:

“Koolzuurhoudende frisdrank met appel en framboos, met zoetstof”. Bij zoetstof staat een pijl naar de mededeling “natuurlijk gezoet met stevia extract”. Als laatste ingrediënt is vermeld: “zoetstof (steviol glycosides)”, met een pijl naar de mededeling “dit komt uit een plantje”.   

De klacht

De klacht kan als volgt worden samengevat.

De claim “100% natural” op de voorzijde is misleidend en in strijd met de Warenwet, omdat aan het product steviolglycosiden zijn toegevoegd. Steviolglycosiden zijn geëxtraheerd uit stevia en hebben een E-nummer. Gelet hierop mag de claim ‘natuurlijk’ niet worden gebruikt.

Ter onderbouwing van haar klacht verwijst klaagster naar een link op www.evmi.nl. Zij legt een afdruk van de betreffende tekst van 30 mei 2012, getiteld: “Veel fabrikanten in de fout met omschrijving stevia”, over.

Het verweer

Het verweer kan als volgt worden samengevat.

Adverteerder vat de klacht op in die zin dat klaagster de vermelding ‘100% natural’ in strijd acht met artikel 7 lid 1 van Verordening (EU) 1169/2011 juncto artikel 8.2 aanhef en onder b van de Nederlandse Reclame Code (NRC).

In Nederland gelden geen specifieke regels voor het gebruik van het woord ‘natuur(lijk)’ in reclame of op een etiket. Klaagsters beroep op een lijst van wel en niet toegelaten omschrijvingen in België, zoals genoemd op de website www.evmi.nl, gaat dan ook niet op.

In verband met klaagsters bezwaar over het niet-natuurlijke karakter van steviolglycosiden is Verordening (EU) 1131/2011 relevant. Deze Verordening heeft per 11 november 2011 bijlage II bij Verordening (EG) 1333/2008 inzake levensmiddelenadditieven gewijzigd wat betreft de toelaatbaarheid van steviolglycosiden als voedingsadditief in de Europese Unie. Steviolglycosiden hebben het nummer E-960 gekregen.

E-nummers kunnen natuurlijke of synthetische stoffen zijn. Steviolglycosiden worden erkend als natuurlijk. Adverteerder verwijst hiervoor naar de bij het verweer overgelegde lijst met toegelaten en niet-toegelaten etiket-vermeldingen, gepubliceerd op de website van de NVWA: bij het gebruik van steviolglycosiden mogen op het etiket de teksten ‘met natuurlijke zoetstof’ en ‘gezoet met natuurlijke ingrediënten’ worden gebruikt.

Op haar website noemt ook het Voedingscentrum steviolglycosiden/E960 een natuurlijke zoetstof.

Volgens klaagster zijn E-nummers niet natuurlijk. Dit is feitelijk onjuist. Dit blijkt niet alleen uit bovengenoemde lijst van de NVWA, maar ook uit de aard van de op Bijlage II van de Verordening (EG) 1333/2008 opgenomen, door de Europese voedselveiligheids autoriteit goedgekeurde levensmiddelenadditieven.

De klacht houdt ook in dat Holy Soda -als product- niet natuurlijk mag worden genoemd. Dit dient te worden beoordeeld aan de hand van alle productingrediënten. Naast steviolglycosiden zijn dit:

a. koolzuurhoudend Sourcy mineraalwater

b. 30% vruchtensap uit concentraat en wortelsap uit concentraat (behalve in de smaakvariant

   ‘peer- perzik’).

c. natuurlijk aroma.

Ook al deze ingrediënten zijn natuurlijk. Adverteerder licht dit als volgt toe.

Ad a.

Ingevolge artikel 4 lid 2 van Richtlijn 2009/54/EG, in Nederland geïmplementeerd via het Warenwetbesluit Verpakte Waters, mag koolzuurhoudend Sourcy mineraalwater natuurlijk worden genoemd.

Ad b.

Uit de definities van ‘vruchtensap’, ‘uit sapconcentraat verkregen vruchtensap’ en ‘geconcentreerd vruchtensap’, opgenomen in Bijlage 1 bij Richtlijn 2012/12/EU, in Nederland geïmplementeerd via het Warenwetbesluit Vruchtensapen 2012, volgt het natuurlijke karakter van sapconcentraat.

Ad c.

Het in Holy Soda gebruikte natuurlijke aroma voldoet aan de definitie van ‘natuurlijke aromastof’, neergelegd in Verordening EG 1334/2008.

Adverteerder concludeert samengevat als volgt.

Holy Soda bevat uitsluitend natuurlijke ingrediënten. Op het etiket zijn al deze ingrediënten vermeld. De vermelding ‘100% natural’ op het etiket is niet misleidend, omdat daarmee geen onjuiste informatie wordt verstrekt over de voornaamste kenmerken c.q. de samenstelling van het product.

De mondelinge behandeling

Het standpunt van adverteerder is nader toegelicht. Daarbij zijn pleitaantekeningen overgelegd.

Het oordeel van de Commissie

De Commissie stelt voorop dat de consument die zich bij zijn beslissing tot aankoop van een levensmiddel (mede) laat leiden door de inhoud van de verpakking van dat levensmiddel geacht moet worden kennis te nemen van de volledige inhoud van die verpakking, meer in het bijzonder -zoals in dit geval- het etiket.

Klaagster acht de mededeling “100% natural” op -zoals klaagster stelt- “de voorkant” misleidend, omdat aan het product steviolglycosiden zijn toegevoegd, welke steviol- glycosiden zijn geëxtraheerd uit stevia en een E-nummer hebben. Naar de mening van klaagster mag de claim ‘natuurlijk’ onder deze omstandigheden niet worden gebruikt.

De Commissie overweegt het volgende.

Naar haar oordeel zal de gemiddelde consument de mededeling “100% natural” opvatten in die zin dat Holy Soda uitsluitend natuurlijke ingrediënten bevat. Welke ingrediënten dat zijn, kan -zo kan bij de gemiddelde consument bekend worden geacht- elders op de verpakking worden gelezen. Op het onderhavige etiket staan als ingrediënten, onder het kopje “Koolzuurhoudende frisdrank met appel en framboos, met zoetstof”, met achter “zoetstof” een pijltje met de tekst: “natuurlijk gezoet met stevia extract”:

“koolzuurhoudend Sourcy mineraalwater, 30% vruchtensap uit concentraat (appel 27%, citroen, framboos 0,3%, zwarte bes), wortelsap uit concentraat, natuurlijk aroma, zoetstof (steviol glycosides)”, met achter “steviol glycosides” een pijltje met de tekst: “dit komt uit een plantje”.    

Klaagster heeft niet bestreden dat voornoemde andere ingrediënten dan steviol- glycosides als natuurlijk kunnen worden aangemerkt.

Wat betreft het ingrediënt steviolglycosides is de Commissie van oordeel dat uit de vermeldingen “natuurlijk gezoet met stevia extract” en “dit komt uit een plantje” voor de gemiddelde consument voldoende duidelijk is in welke context “natural” moet worden gezien, voor zover deze aanduiding ziet op de zoetstof steviolglycosides.

Adverteerder heeft bij verweer een niet limitatieve lijst van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) overgelegd met toegelaten en niet-toegelaten etiketvermeldingen bij het gebruik van steviol glycosides in levensmiddelen. Blijkens die lijst zijn volgens de NVWA onder meer toegelaten: “Met natuurlijke zoetstof” en “Gezoet met natuurlijke ingrediënten”. Nu deze mededelingen door de NVWA als toegelaten worden beschouwd en de lijst niet limitatief is (bovenaan de lijst staat: “De lijst is niet limitatief en andere vermeldingen mogen al dan niet worden gebruikt”) acht de Commissie de vermelding “100% natural”, gezien in de context van het gehele etiket, niet onjuist.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.