De bestreden reclame-uiting

Het betreft de verpakking van het brood “AH L&P PETIT BEURRE”, waarbij “L&P” staat voor “LIEFDE & PASSIE”. Aan één zijde van de verpakking staat:

“LIEFDE & PASSIE” met daaronder:

“graan, water, gist en zout”.

Aan de andere zijde van de verpakking zijn als “Ingrediënten” vermeld:

“tarwebloem (GLUTEN), tarwezuurdesem (GLUTEN), water, roggemeel

(GLUTEN), gist, gejodeerd zout, roomboterconcentraat (LACTOSE, MELKEIWIT),

roggebloem (GLUTEN)”.

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

In de tekst op “de bovenkant” van de verpakking staat: “graan, water, gist en zout” (hierna: “de mededeling”). Volgens de ingrediëntenlijst aan “de onderkant” van de verpakking bevat het product echter:

“tarwebloem (GLUTEN), tarwezuurdesem (GLUTEN), water, roggemeel

(GLUTEN), gist, gejodeerd zout, roomboterconcentraat (LACTOSE, MELKEIWIT),

roggebloem (GLUTEN)”.

De ingrediëntenlijst kan als een technische specificatie van “de mededeling” worden beschouwd, maar “roomboterconcentraat” kan in redelijkheid niet als zodanige technische specificatie worden gezien.

Naar de mening van klager wekt “de mededeling” dan ook ten onrechte de indruk

dat daarmee een limitatieve opsomming van de samenstelling van het product wordt gegeven.

Daarbij wijst klager erop dat de productnaam ‘Petit Beurre’, waaruit de toevoeging van  boter of aan boter gerelateerde ingrediënten kan worden afgeleid, slechts te lezen is op het etiket aan de onderkant van de verpakking. Deze onderkant is niet zichtbaar wanneer de consument de keuze maakt om het product in zijn winkelwagen te leggen met als doel dit aan te schaffen.

Gezien het voorgaande gaat de reclame gepaard met onjuiste informatie of is deze onduidelijk of dubbelzinnig ten aanzien van de samenstelling van het product als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b van de Nederlandse Reclame Code (NRC). In een periode waarin consumenten steeds meer waarde lijken te hechten aan de vraag of voedingsproducten wel of geen toevoegingen bevatten, kan de gemiddelde consument ertoe worden gebracht dit product te kopen, terwijl hij dit niet had gedaan als hij op de hoogte was geweest van de volledige lijst van ingrediënten.

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.

Albert Heijn betreurt de klacht, maar de bestreden reclame is niet misleidend, om de volgende reden.

Het broodassortiment dat onder het merk Liefde & Passie wordt verkocht, bestaat uit diverse varianten, zoals spelt, rogge, petit beurre, petit cereal, volkoren, meergranen, meerzaden en rogge krenten, Op de bovenkant van de verpakking is het embleem zichtbaar van Liefde & Passie met de tekst (ter aanduiding van de hoofdingrediënten) “graan, water, gist en zout”. Daarnaast heeft elk soort Liefde & Passie brood op dezelfde kant in de buurt van het embleem, een ronde sticker waarop de variant wordt aangegeven. De volledige ingrediënteninformatie staat, net als bij alle andere producten in de supermarkt, op het etiket op de achterkant. Elk Liefde & Passie brood bestaat uit vier  basis-ingrediënten. Zoals uit de variantensticker al blijkt, bevat elk brood een andere graansoort. In sommige gevallen zijn dat zelfs meer granen of meer pitten, zoals de betreffende variantsticker ook weergeeft. Op de ingrediëntenlijst op de achterkant van het product staan alle ingrediënten die het product bevat. Bij Liefde & Passiebrood zijn dat, naast de basis van graan, water, gist en zout, variërend per variant enkele andere componenten, zoals zaden en pitten, krenten, kaneel, roomboterconcentraat, kruiden en specerijen.

Van consumenten mag worden verwacht dat zij de informatie op de verpakking raadplegen om een weloverwogen keuze te kunnen maken vóór definitieve aankoop van het product. Het is verder voor alle levensmiddelen gebruikelijk dat de volledige ingrediëntenlijst achter op het product wordt weergegeven. Hier vindt men ook de voedingswaarde en eventuele “allergie producten”. Zelfs bij niet samengestelde producten, zoals een bakje druiven of een zakje andijvie is dit het geval.

Het bovenstaande geldt ook met betrekking tot de opmerking van klager dat de productnaam ‘Petit Beurre’, waaruit de toevoeging van boter of aan boter gerelateerde ingrediënten afgeleid kan worden, slechts te lezen is op het etiket onderop/aan de achterkant van de verpakking. Het is niet duidelijk of de klacht dat de informatie onjuist dan wel onvolledig is ook ziet op de productnaam Petit Beurre of het gebruik van roomboterconcentraat. Ter toelichting op dit ingrediënt geldt het volgende. Een aantal aanduidingen voor zuivelproducten is beschermd (onder andere boter, room, kaas, karnemelk en yoghurt). Dit bekent dat wanneer dit product gebruikt wordt in de naam van het bakkerijproduct, er geen gedeeltelijke vervanger van dit zuivelproduct aanwezig is en dat het betreffende zuivelproduct een essentieel bestanddeel is van het product. Roomboter is geen essentieel bestanddeel van Albert Heijn Liefde & Passie Petit Beurre. Om die reden wordt er gesproken over roomboterconcentraat.

Het oordeel van de Commissie

1. De klacht betreft de verpakking van het product Liefde & Passie Petit Beurre. Volgens  klager wordt door de beschrijving ervan op de bovenzijde van de verpakking (“graan, water, gist en zout”) ten onrechte de indruk gewekt dat het product uitsluitend graan, water, gist en zout bevat, terwijl uit de ingrediëntendeclaratie op het etiket aan de   onderzijde van de verpakking blijkt dat roomboterconcentraat is toegevoegd.

2. De Commissie stelt voorop dat bij de beoordeling of een etikettering voor een consument misleidend kan zijn, uit de (Europese) rechtspraak volgt dat moet worden uitgegaan van de vermoedelijke verwachting van de normaal geïnformeerde en redelijk omzichtige en oplettende gemiddelde consument (HvJ EG 16 juli 1998, 347). Verder dient ervan uit te worden gegaan dat deze gemiddelde consument, wiens beslissing tot aankoop wordt bepaald door de samenstelling van een product, eerst de lijst van ingrediënten leest (HvJ EG 26 oktober 1995, C-51/94). Dat de lijst van ingrediënten op de verpakking staat, kan anderzijds niet uitsluiten dat kan worden geoordeeld dat de consument wordt misleid, bijvoorbeeld indien op de verpakking de indruk wordt gewekt dat het product een ingrediënt bevat dat het in werkelijkheid niet bevat, wat uitsluitend blijkt uit de lijst van ingrediënten (HvJ EG 4 juni 2015, C-195/14).

3. Rekening houdend met de verschillende elementen van de onderhavige verpakking is de Commissie van oordeel dat ervan moet worden uitgegaan dat de consument wiens aankoopbeslissing wordt bepaald door de samenstelling van het betreffende product, eerst de lijst van ingrediënten leest waaruit blijkt dat het product roomboterconcentraat  bevat. Voor zover de aanduiding “graan, water, gist en zout” op de bovenzijde van de verpakking mogelijk een eerste onvolledige indruk zou wekken over de samenstelling van het product, in die zin dat het alleen graan, water, gist en zout bevat, wordt die indruk in voldoende mate weggenomen door de ingrediëntendeclaratie waarin het bestanddeel roomboterconcentraat wordt genoemd.

Overigens acht de Commissie het niet aannemelijk dat de onderzijde van de verpakking niet zichtbaar is voor de consument, op het moment dat deze de keuze maakt om het product in zijn winkelwagen te leggen, zoals door klager gesteld.

4. Gelet op het voorgaande zal de gemiddelde consument de verpakking aldus opvatten dat sprake is van een brood dat gemaakt is van “graan, water, gist en zout” en voor de precieze samenstelling van het product de ingrediëntenlijst raadplegen.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.