De bestreden reclame-uiting
Het betreft het etiket van “AH Stevia extract zoetstof”.
De klacht
Klaagster maakt bezwaar tegen de benaming “AH Stevia extract zoetstof” op de voorzijde van het etiket. Klaagster stelt dat adverteerder onder het mom van ‘stevia zoetstof’ een product probeert te verkopen dat voor 98% bestaat uit maltodextrine (bestanddelen van aardappelen of mais). Volgens klaagster kan het product niet als koolhydraatarm worden aangemerkt. Maltodextrine bevat volgens een betrouwbare internetbron namelijk “een grote hoeveelheid snelle koolhydraten”. Klaagster heeft reacties van derden gezien die dit product om die reden hebben weggegooid. Stevia is de ideale suikervervanger, ook voor mensen die om medische redenen koolhydraatarm willen eten. Mensen die zien staan dat het Stevia zoetstof is, zullen dit product kopen in de veronderstelling dat het gezond is. Mensen worden daardoor misleid. De meesten kijken niet naar de ingrediënten en gaan af op de naam van het product. Als gevolg hiervan wordt ook de gezondheid van diabetici in gevaar gebracht.
Het verweer
AH Stevia zoetstof heeft als wettelijke benaming: “Tafelzoetstof op basis van maltodextrine en stevioglycosiden”. De wettelijke benaming staat op de achterzijde van de verpakking. Voor dit product geldt, evenals voor alle andere tafelzoetstoffen, dat het bestaat uit een drager (maltodextrine) en zoetstof (stevioglycosiden). De reden waarom dragers gebruikt worden, is omdat stevia veel zoeter is dan suiker en in pure vorm moeilijk te doseren is. Voor de zoetkracht van tafelzoetstoffen geldt algemeen dat een lepel tafelzoetstof overeenkomt met een lepel suiker (‘spoon for spoon’), maar minder calorieën bevat (2 kcal per theelepel). Het product AH Stevia zoetstof voldoet aan alle wettelijke aspecten op het gebied van etiketteren volgens verordening EU1169/2011. In de markt is het ook een gebruikelijke naam voor soortgelijke producten.
Het oordeel van de voorzitter
1. De klacht betreft (de voorzijde van) het etiket van ‘AH Stevia extract zoetstof’. Klaagster maakt tegen deze benaming bezwaar omdat het product voor 2% uit stevia extract bestaat en voor het overige uit maltodextrine. Klaagster wenst koolhydraatarm te eten en voelt zich misleid nu het product voor 98% uit maltodextrine, een koolhydraat, blijkt te bestaan.
2. De voorzitter stelt voorop dat bij de beoordeling of een etikettering voor een consument misleidend is, uit de rechtspraak volgt dat moet worden uitgegaan van de vermoedelijke verwachting van de normaal geïnformeerde en redelijk omzichtige en oplettende gemiddelde consument (HvJ EG 16 juli 1998, 347). En voorts dat deze gemiddelde consument, wiens beslissing tot aankoop wordt bepaald door de samenstelling van een product, in dit geval een als zoetstof aangeprezen product, eerst de lijst van ingrediënten leest (HvJ EG 26 oktober 1995, C-51/94). Dat de lijst van ingrediënten op de verpakking staat, kan anderzijds niet uitsluiten dat de consument wordt misleid over de samenstelling van het product, bijvoorbeeld indien op de verpakking de indruk wordt gewekt dat het product een ingrediënt bevat dat het in werkelijkheid niet bevat, wat uitsluitend blijkt uit de lijst van ingrediënten (HvJ EG 4 juni 2015, C-195/14). De voorzitter oordeelt als volgt, uitgaande van het gehele etiket waarvan een fotokopie bij adverteerder is opgevraagd.
3. De gemiddelde consument zal in het geval op de voorzijde van het etiket staat dat het ‘Stevia extract zoetstof’ betreft waarschijnlijk een product verwachten dat zijn zoetkracht aan stevia ontleent. Op de voorzijde van het etiket staat verder dat de zoetkracht van het product gelijk is aan die van suiker. Over de af- of aanwezigheid van andere ingrediënten dan stevia-extract wordt op de voorzijde niet gesproken. Naar het oordeel van de voorzitter ligt het op grond van de voorzijde van het etiket niet voor de hand te veronderstellen dat het product geheel uit stevia is vervaardigd. Op de voorzijde van het etiket staat immers niet dat het product geheel of uitsluitend uit stevia is vervaardigd. Evenmin zijn bewoordingen gebruikt waaruit blijkt dat het om een product in zijn pure vorm gaat.
4. Anderzijds ligt het op grond van de benaming ‘Stevia extract zoetstof’ niet voor de hand te veronderstellen dat het product voor slechts 2% uit stevia extract bestaat en voor het overige uit maltodextrine. De voorzitter acht dit echter onvoldoende om het etiket, indien dit in zijn geheel wordt beschouwd, misleidend te achten over de samenstelling als bedoeld in artikel 7 lid 1 sub a van Verordening (EU) Nr. 1169/2011. Op de achterzijde van de verpakking staat immers de wettelijke benaming van het product (“Tafelzoetstof op basis van maltodextrine en stevioglycosiden”) en de ingrediëntenlijst, waaruit de aanwezigheid van maltodextrine blijkt evenals de exacte samenstelling van het product.
5. De mededelingen op de voorzijde van de verpakking geven geen aanleiding om de voedingsinformatie op de achterzijde van het product niet te lezen indien men koolhydraatarm wenst te eten. Op de voorzijde staat immers niet dat het product vrij van koolhydraten of koolhydraatarm is. Een dergelijke suggestie wordt ook niet gewekt. Over de aan- of afwezigheid van koolhydraten worden op de voorzijde geen mededelingen gedaan. Dat sommige consumenten op grond van de benaming ‘Stevia extract zoetstof’ kennelijk de informatie op de achterzijde van het etiket overslaan, zoals klaagster stelt, kan in de gegeven omstandigheden niet aan adverteerder worden tegengeworpen. Dat maltodextrine een koolhydraat is, geeft de voorzitter ook verder geen aanleiding om te oordelen dat de informatie op het etiket onjuist of misleidend is. Daarbij merkt de voorzitter op dat adverteerder heeft gesteld dat maltodextrine in dit geval als drager is gebruikt teneinde het product goed te kunnen doseren, en blijkbaar dus niet wegens een zoetende functie. Ook in dat opzicht kan de benaming ‘Stevia extract zoetstof’ niet onjuist of misleidend worden geacht. De klacht kan op grond van het voorgaande niet slagen.
De beslissing van de voorzitter
Gelet op het bovenstaande wijst de voorzitter de klacht af.