De bestreden reclame-uiting

Het betreft de commercial ‘Nederland draait op zuivel’ van de Nederlandse Zuivel Organisatie (hierna: NZO), die op televisie wordt uitgezonden en op de website van NZO (www.nederlanddraaitopzuivel.nl) staat.

De commercial bestaat uit een animatiefilmpje met de volgende tekst:

Voice-over:

“Kijk, een broodje kaas en een goed glas melk. Zo lunchen we in Nederland. Er zit een hoop in. En dan kun je d’r weer lekker tegenaan. Want we hebben een hoop te doen, hè. Dijken bouwen bijvoorbeeld. Stel dat we geen zuivel hadden gehad.”

(Tegen de achtergrond van het aanleggen van een dijk verschijnen twee mannen in beeld met een glas melk en een broodje kaas in hun handen, die tegen elkaar zeggen, nadat de melk en het broodje zijn weggevallen:)

“Mwoa, ik heb echt geen puf.”

“Ja, laat die dijken maar zitten.”

 Voice-over:

“Dan had Nederland er nu heel anders uitgezien. Dan hadden we nu geen weidekoeien gehad, maar zeekoeien. (Te zien zijn koeien die in zee zwemmen en duiken.)

Nederland draait op zuivel.”

De klacht

De commercial geeft een valse voorstelling van zaken. Nederland draait niet op zuivel, Nederland gaat kapot door zuivel, aldus klaagster. Door zuivel stijgt de zeespiegel als gevolg van de hoge CO2-uitstoot van de veehouderij. Zuivel is slecht voor een mens, in Canada is het uit de Schijf van Vijf gehaald. Door zuivel verdwijnen de biodiversiteit en natuurgebieden en wordt de waterstand kunstmatig laag gehouden, waardoor de venen uitdrogen en nog meer CO2 uitstoten. Zuivel is een ramp voor Nederland, aldus klaagster.

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.

De commercial is onderdeel van de campagne ‘Nederland draait op zuivel’, die tot doel heeft de zuivelsector bij het Nederlandse publiek beter over het voetlicht te brengen en waarin  NZO laat zien dat zuivel onmiskenbaar bij Nederland hoort. In de commercial vraagt NZO op humoristisch bedoelde wijze aandacht voor het belang van de Nederlandse zuivelsector voor de Nederlandse samenleving. Uit tekst en beeld van de commercial blijkt duidelijk dat het daarin gestelde niet letterlijk moet worden genomen. Dat de mening die NZO in de campagne over het voetlicht probeert te brengen niet door klaagster wordt gedeeld, maakt niet dat de commercial ontoelaatbaar is. In de commercial wordt direct noch indirect iets gezegd over de juistheid of onjuistheid van de door klaagster gestelde feiten betreffende de stijging van de zeespiegel door zuivel, het verwijderen van zuivel uit de Schijf van Vijf in Canada, het verdwijnen van biodiversiteit en natuurgebieden en het kunstmatig laaghouden van de waterstand door zuivel. Klaagster heeft deze stellingen bovendien niet onderbouwd. NZO betwist deze stellingen zowel qua juistheid als qua relevantie voor de toelaatbaarheid van de uiting. Dat in de commercial geen aandacht wordt besteed aan de door klaagster geponeerde stellingen, betekent niet dat een valse voorstelling van zaken wordt gegeven. NZO is hiertoe niet verplicht en het past niet in de context van de commercial. Ten slotte merkt NZO op dat de stellingen van klaagster onjuist zijn, waarvoor NZO verwijst naar de als bijlagen bij het verweer gevoegde ‘Schijf van Vijf’ van het Voedingscentrum, de Sectorrapportage Duurzame Zuivelketen van Wageningen Economic Research en de kerncijfers in de infographic over de economische betekenis van de Nederlandse zuivelsector.

Het oordeel van de Commissie

1.

Klaagster maakt bezwaar tegen de commercial van NZO, omdat zuivel volgens haar – kort gezegd – zo slecht is voor het milieu en de gezondheid dat Nederland in werkelijkheid niet draait op zuivel, maar door zuivel kapot gaat.

2.

Naar het oordeel van de Commissie miskent klaagster met deze klacht dat NZO in de commercial op een duidelijk humoristisch bedoelde en overdreven wijze aandacht vraagt voor de rol van zuivel in de Nederlandse samenleving. De gemiddelde consument zal begrijpen dat de beweringen dat Nederland ‘op zuivel draait’ en er zonder zuivel geen dijken zouden zijn aangelegd, niet letterlijk moeten worden genomen. Gelet op dit karakter van de commercial kan de klacht dat een valse voorstelling van zaken wordt gegeven niet slagen. Dat er negatieve kanten aan zuivel (kunnen) zitten, maakt dit niet anders.

3.

Op grond van het vorenstaande beslist de Commissie als volgt.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.