De bestreden uiting

Het betreft een folder die huis-aan-huis is verspreid. De folder heeft het uiterlijk van een krant. Op de voorpagina staat groot afgebeeld “DVNL” met daaronder “Zaterdag 17 maart 2018” en “SPECIALE UITGAVE DAGBLAD VOOR NOORD LIMBURG EDITIE VENLO”. De rest van de voorpagina en de overige door klager overgelegde 15 pagina’s zijn ingedeeld als reguliere krantenpagina’s. Nadere specificatie van de inhoud van de uiting komt aan de orde bij de omschrijving van de klacht, het verweer en het oordeel van de Commissie.

De klacht

Klager maakt bezwaar tegen de folder omdat deze eruit ziet als een nieuwsbron (krant), maar in feite reclame voor de Venlose VVD is. Nergens in het blad is te zien dat het om een uitgave van de Venlose VVD gaat. Volgens klager is de inhoud grotendeels gerelateerd aan de VVD en uitsluitend positief over het VVD-beleid. Zo staat op de voorpagina dat er een tweestrijd is tussen de PVV en de VVD Venlo. Dit is volgens klager enkel gebaseerd op de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 en niet op onderzoek. Klager heeft hier ter zitting aan toegevoegd dat hij het uit principe niet correct vindt dat in de uiting negatief over welke andere politieke partij dan ook geschreven wordt, zonder dat duidelijk wordt gemaakt dat het een uitgave van de

Venlose VVD betreft die dus politiek gekleurd is. Klager vindt het kwalijk dat de VVD Venlo “verkapt campagne” voert door aan te haken bij de populariteit van Het Dagblad voor Noord Limburg, een krant die al jaren niet meer bestaat maar nog wel op veel sympathie kan rekenen in de regio.

Het verweer

De VVD Venlo heeft eenmalig een krant uitgegeven met de naam DVNL, met als kop erbij “Speciale Uitgave Dagblad voor Noord Limburg”. De vormgeving, kop en het lettertype hebben een andere uitstraling dan de vroegere krant Dagblad voor Noord Limburg. In de krant zelf is inderdaad niet vermeld dat het een uitgave van de Venlose VVD betreft, maar er wordt wel verwezen naar een Facebookpagina waar wordt uitgelegd dat dit een initiatief van de Venlose VVD is. Dit is eveneens vermeld op de website van de VVD Venlo en in een artikel in dagblad ‘De Limburger’. Voor de gemiddelde particulier is het voldoende duidelijk dat het een uitgave is van de Venlose VVD en geen officiële uitgave van het oude Dagblad voor Noord Limburg.

Volgens verweerder valt de uiting niet onder de Nederlandse Reclame Code (NRC) omdat het geen reclame is. De krant was voor 90% een journalistieke productie met 10% daarvan inhoudelijke nieuwsartikelen over de Venlose VVD. Die 10% nieuwsartikelen kunnen volgens verweerder niet als aanprijzing van de denkbeelden van de VVD worden gezien, en/of een aansporing om op de VVD te stemmen en/of lid te worden. 

Het oordeel van de Commissie

1. Onder reclame wordt in artikel 1 van de NRC verstaan: iedere openbare en/of systematische directe dan wel indirecte aanprijzing van goederen, diensten en/of denkbeelden door een adverteerder of geheel of deels ten behoeve van deze, al dan niet met behulp van derden. In het onderhavige geval betreft het een uitgave van de VVD Venlo, met onder andere een advertentie voor de VVD, een interview met de lijsttrekker van de Venlose VVD, een column van een lijstduwer van de Venlose VVD en diverse artikelen waarin het beleid of de standpunten van de VVD Venlo aan de orde komen (onder meer het artikel met de kop “De Venlose VVD luidt noodklok over woonbeleid”). Gelet hierop is in het onderhavige geval sprake van een openbare directe en indirecte aanprijzing van denkbeelden in de zin van artikel 1 NRC.

Dat zich in de ‘krant’ ook artikelen en advertenties bevinden die niet of niet direct verband houden met de VVD Venlo (zoals onder meer een artikel over slaapproblemen op pagina 8, ‘buitenlands nieuws’ op pagina 10 en de televisiegids op pagina 14 en 15) neemt niet weg dat in de uitgave denkbeelden van de VVD aangeprezen worden en dat de uiting ook met dat doel is uitgegeven.   

2. In artikel 11.1 van de NRC staat dat reclame duidelijk als zodanig herkenbaar dient te zijn, door opmaak, presentatie, inhoud of anderszins, mede gelet op het publiek waarvoor zij is bestemd. De Commissie is van oordeel dat daar in dit geval geen sprake van is en overweegt daartoe als volgt.

3. Op de voorpagina staat groot afgebeeld “DVNL” en “SPECIALE UITGAVE DAGBLAD VOOR NOORD LIMBURG EDITIE VENLO”. Op de voorpagina noch op de volgende pagina’s van de krant wordt vermeld dat het hier een uitgave van de Venlose VVD betreft. De Commissie acht het aannemelijk dat een deel van het publiek de uiting niet als reclame zal opvatten doordat door de opmaak en inhoud onmiskenbaar de indruk wordt gewekt dat het hier een speciale huis-aan-huis bezorgde uitgave van de (onaf-hankelijke) krant DVNL betreft. Dat het in werkelijkheid om reclame gaat waarin direct en indirect de politieke standpunten en denkbeelden van de VVD Venlo uitgedragen worden, is volgens de Commissie onvoldoende duidelijk. Zij acht de uiting daarom in strijd met artikel 11.1 NRC.  

4. Dat adverteerder naar eigen zeggen op Facebook, op haar eigen website en in het dagblad De Limburger (anders gezegd: op vele plaatsen behalve in de uiting zelf) heeft vermeld dat de uitgave van haar afkomstig was, verandert dit oordeel niet. Waar het om gaat, is dat de uiting zélf duidelijk, zonder moeite, als reclame herkenbaar dient te zijn. Het publiek moet hier niet via andere kanalen achter hoeven komen. 

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met artikel 11.1 NRC. Zij adviseert verweerder om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.