Omschrijving:

Het betreft een radioreclame van de Stichting Wakker Dier, waarin het volgende wordt gezegd: “In zijn hele leven had een kip nog nooit zoveel ruimte, als bij jou in de oven. Daarom vindt Wakker Dier kip het meest mishandelde stukje vlees”.

De klacht

De stelling van klager een kip nog nooit zoveel ruimte heeft gehad als in de oven is onjuist. In ieder geval geldt dit niet voor scharrelkippen en ook niet voor kippen die niet in een legbatterij hebben geleefd. De reclame is in strijd met de artikelen 1 en 8 van de Nederlandse Reclame Code.

Het verweer

De radiospot is een parodie op de bekende radiospot van de kippensector “Kip, het meest veelzijdige stukje vlees.” Daarbij is van belang dat het spotje de mening van adverteerder weergeeft.
De uiting heeft betrekking op vleeskippen en niet op legkippen. Dat mag ook blijken uit het feit dat verwezen wordt naar kip in de oven.
Uit onderzoek is gebleken dat de meest voorkomende bezetting 43 tot 46 kilo vleeskip per vierkante meter is. Dit betekent dat jonge kuikens met tientallen op een vierkante meter kunnen worden gehouden. Op een slachtgewicht van twee kilo kunnen er ongeveer 20 kippen op een vierkante meter worden gehouden. De pluimveesector spreekt zelf op haar website over 18 tot 21 kippen per vierkante meter. Dat betekent 500 cm2 per kip. Dit is nog minder dan een velletje A4 papier van 600 cm2. De kip heeft dus minder ruimte dan in een oven.
Verder kan naar de mening van adverteerder de vleeskip worden beschouwd als het meest mishandelde stukje vlees. Allereerst is de vleeskip het meest gehouden (landbouw)dier in Nederland: in 2007 zijn 451 miljoen vleeskippen vetgemest en geslacht. De overgrote meerderheid daarvan komt uit de bio-industrie. Daarnaast is sprake van ernstig dierenleed in de vleeskuikensector. Omdat het ene leed niet met het andere leed te vergelijken is, is een keiharde vergelijking moeilijk. Daarom wordt vermeld “Daarom vindt Wakker Dier”. Het is de interpretatie van adverteerder omdat hij weet dat vleeskippen ernstige welzijnsproblemen kennen.
Adverteerder heeft diverse documenten ter onderbouwing van zijn standpunt overgelegd, waaronder een rapport dat in opdracht van de Europese Commissie is uitgebracht door de Scientific Committee on Animal Health and Animal Welfare van 21 maart 2000 met de titel “The Welfare of Chickens kept for Meat Production”. In dit rapport staat onder meer het volgende:
“It is clear from the behaviour and leg disorder studies that the stocking density must be 25kg/m2 or lower for major welfare problems to be largely avoided and that above 30kg/m2, even with very good environmental control systems, there is a steep rise in the frequency of serious problems.”

Klager is het parodistische karakter van de spot volledig ontgaan. Als simpel burger is hij niet in staat en ook niet geïnteresseerd om de door adverteerder gestelde feiten te weerleggen.

De mondelinge behandeling

Namens adverteerder heeft Ir. Van de Wouw het standpunt gehandhaafd en nader toegelicht. Zo wijst hij er op dat de vleeskuikens in de laatste fase voordat zij geslacht worden zeker minder ruimte hebben dan in de oven. Ze zitten vanaf de leeftijd van zes weken tegen elkaar aangeplakt.

Het oordeel van de Commissie

Naar het oordeel van de Commissie heeft adverteerder voldoende aannemelijk gemaakt dat een kip in de fase voordat hij wordt geslacht, minder ruimte heeft dan in de oven en dat dit voor vrijwel alle kippen geldt. Verder acht de Commissie uit de overgelegde stukken en de afgelegde verklaringen voldoende aannemelijk dat de kippen welzijnsproblemen kennen als gevolg van de bezettingsgraad per vierkante meter. Voorts zal de gemiddelde consument begrijpen dat de gebruikte slogan “Kip het meest mishandelde stukje vlees” een parodie is op de bekende slogan van de pluimveesector “Kip het meest veelzijdige stukje vlees”. Tevens zal de gemiddelde consument zich realiseren dat in de uiting een bepaalde mate van – in de reclame niet ongebruikelijke – overdrijving is gebezigd, die naar het oordeel van de Commissie in het onderhavige geval gelet op de welzijnsproblemen toelaatbaar is. Ook is duidelijk dat adverteerder met de uiting zijn eigen mening weergeeft, gelet op de zinsnede “Daarom vindt Wakker Dier kip het meest mishandelde stukje vlees”. Naar het oordeel van de Commissie kan derhalve niet gezegd worden dat de uiting in strijd is met de artikelen 1 en 8 van de Nederlandse Reclame Code.

De beslissing