De bestreden reclame-uiting

Het betreft een radiocommercial van Wakker Dier waarin wordt gezegd: “Je hebt aanbiedingen en je hebt waardeloze aanbiedingen. Naar Makro dus. Deze week in de waardeloze aanbieding: 18 kilo plofkip. Voor veel te weinig. Makro, groots in dierenleed. Ga voor nog meer waardeloze plofkip-aanbiedingen naar Makro. En ga vooral niet voor meer informatie naar wakkerdier.nl.”

Samenvatting van de klacht

Het is ongepast dat er zo met naam en toenaam een bedrijf in een advertentie nadrukkelijk wordt besmeurd. Klager is geen belanghebbende bij dit bedrijf maar vindt dergelijke methoden kwalijk. De reclame wordt uitgezonden op Radio 4, mogelijk met het doel om specifiek het publiek van die zender via de radiocommercial te beïnvloeden door middel van agressieve methoden teneinde zo de aandacht te trekken. Klager acht dit ongepast in een tijd “waar het respect voor elkaar al zo onder druk staat”.

Samenvatting van het verweer

De radiocommercial is van 24 januari tot en met 2 februari 2022 te horen geweest op de volgende zenders: NPO radio 1, NPO radio 2, 3FM, NPO radio 4, NPO radio 5, Q-music en ORN. ORN staat voor ‘Omroep Reclame Nederland’; hierbij zijn dertien regionale zenders aangesloten. De veronderstelling van klager dat de radiospot specifiek en doelbewust alleen op Radio 4 is uitgezonden, is derhalve onjuist. Het andere deel van de klacht betreft het negatief bij naam noemen van een bedrijf als actiemiddel. Klager is kennelijk van mening dat daardoor de normen van goede smaak en/of fatsoen worden overschreden. Adverteerder betwist dat haar commercial naar de huidige algemene maatschappelijke opvattingen de grenzen van het toelaatbare te buiten gaat. In het verleden zijn soortgelijke klachten ingediend tegen ‘shamende’ commercials, zoals in de dossiers met de nummers 2013/000483 en 2010/0004844. Deze klachten zijn altijd ongegrond verklaard. Onderdeel van deze uitspraken was telkens dat het gepresenteerde feit klopte. In de onderhavige radiocommercial attendeert adverteerder luisteraars op een parodiërende manier op het feit dat groothandel Makro nog altijd ‘plofkip’ verkoopt en in de aanbieding doet. Dit is door klager niet weersproken. De opvallendste stijlfiguur in de commercial is het parodiërende karakter. Het gebruik maken van een parodie is een maatschappelijk geaccepteerde stijlvorm. Daar komt bij dat adverteerder ervan overtuigd is dat het parodiërende karakter er in voldoende mate ‘bovenop ligt’. Hierdoor en door het expliciet noemen van de naam ‘Wakker Dier’, zal bij de gemiddelde consument geen twijfel bestaan over de afzender van de commercial.

Het oordeel van de voorzitter

Het staat adverteerder als organisatie die opkomt voor de belangen van dieren vrij in een radiocommercial haar negatieve mening over (de aanbiedingen van) een met naam genoemde groothandel kenbaar te maken. De uiting kan daarbij geacht worden te zijn bedoeld met het oog op een maatschappelijk debat over de leefomstandigheden van bepaalde kippen (door adverteerder aangeduid als ‘plofkippen’). De wijze waarop adverteerder in de onderhavige commercial haar mening uit, is weliswaar direct en confronterend, maar dit valt in beginsel onder de ruime vrijheid van meningsuiting die aan adverteerder toekomt. Nu met inachtneming van het voorgaande niet kan worden gezegd dat de commercial naar de huidige algemene maatschappelijke opvattingen de grenzen van het toelaatbare te buiten gaat, en klager niet heeft gesteld dat daarin een feitelijk onjuist beeld van het betrokken bedrijf wordt geschetst, beslist de voorzitter als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Gelet op het bovenstaande wijst de voorzitter de klacht af.