De bestreden reclame-uiting

Het betreft een abri-poster langs de openbare weg waarop verticaal een mond is afgebeeld. Verder zijn twee vingertoppen met gelakte nagels te zien. In het midden van de poster staat de tekst “SLUTEVER”, met daaronder in een kleiner lettertype “Een ode aan seksualiteit, gender, liefde en alles daartussen”. Onderaan de poster staat:

“EEN NIEUW SEIZOEN                               VICELAND
VANAF 6 MAART 21:00                               ZIGGO 26 – KPN 37 – T-MOBILE 26”.

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

De afbeelding ziet eruit als een natte, roze vagina, met daarbij de vernederende tekst “Slutever”, aldus klaagster. Dat schept volgens haar onveilige situaties omdat de uiting op de openbare weg expliciet seksueel is met een vrouwonvriendelijke tekst. De reclame schendt volgens klaagster de openbare orde, is onveilig voor meisjes en vrouwen die zeker al kwetsbaar zijn in stille bushokjes. Klaagster heeft de abriposter gezien vlakbij een R.O.C., wat zij ontoelaatbaar vindt.

Het verweer

Het gaat om de aanprijzing van een nieuwe documentaire(serie). De afbeelding toont de mond van een zelfverzekerde vrouw die zich goed voelt in haar lichaam, toont geen naakt of seksuele activiteit en sluit aan bij het doel van de documentaire die met de poster wordt gepromoot: het willen belichten en vieren van de vrouw, haar schoonheid, haar lichamelijke vrijheid en vrouwelijke seksualiteit en emancipatie in het algemeen. Dit wordt ondersteund door de titel, die een statement tégen het woord ‘slet’ is, en de ondertitel:” “Een ode aan seksualiteit, gender, liefde en alles daartussen”. “Slutever” is een samentrekking van de woorden ‘slut’ en ‘whatever’: een statement dat aansluit bij de visie van de documentairemaakster, die zich inzet voor de seksuele bevrijding van vrouwen zonder dat zij daardoor meteen voor ‘slet’ worden versleten.

Volgens adverteerder is de poster een onschuldige, toelaatbare reclame-uiting waarmee zij voor haar documentaire moet kunnen adverteren, vooral in een vrij en vooruitstrevend land als Nederland, en in een tijd waarin vrouwenemancipatie centraal staat. Dat de poster ook door kinderen te zien is, doet daar niet aan af, aldus adverteerder. Bovendien acht zij het niet aannemelijk dat kinderen bij het kijken naar de poster iets anders zien dan de mond van een vrouw. Dat vrouwen zich onveilig zouden voelen, vindt adverteerder onvoldoende onderbouwd.   

De mondelinge behandeling

Klaagster heeft benadrukt dat zij het – juist in een tijd waarin vrouwen mondiger worden-  “kwalijk en verdrietig” vindt dat er in de reclame een mond als vagina wordt afgebeeld. Volgens klaagster werkt dit stigmatiserend en wordt de vrouw hiermee als seksueel object neergezet. Het woord “Slutever” versterkt dit volgens haar.

Adverteerder benadrukt dat op de poster een mond te zien is en geen vagina. Maar ook al zou het een vagina geweest zijn, dan zou dat volgens adverteerder nog steeds toelaatbaar zijn. De documentaire gaat er volgens adverteerder juist over dat vrouwen zich niet moeten schamen. Adverteerder merkt daarbij op dat de term ‘slut’ juist in een feministische sfeer wordt gebruikt.

Voor wat betreft de plaatsing van de posters merkt adverteerder op dat zij aan de verspreider ervan de doelgroep van de reclame opgeeft. De verspreider kiest vervolgens waar de posters opgehangen worden.     

Het oordeel van de Commissie

De klacht is gericht tegen een reclame-uiting voor een documentaireserie over seksualiteit in ruime zin, op de TV zender Viceland. De Commissie vat de klacht zo op, dat klaagster de poster in strijd acht met de goede smaak en het fatsoen als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). 

De Commissie heeft er begrip voor dat niet iedereen de in de uiting gewekte associatie wenselijk zal vinden, en zal dit bij de beoordeling van de klacht meewegen.

Anderzijds moet bij de beoordeling van de uiting rekening worden gehouden met de vrijheid van meningsuiting die adverteerder toekomt. De Commissie zal beoordelen of de uiting als maatschappelijk onwenselijk moet worden beschouwd, en een aanbeveling aan adverteerder nodig is ter bescherming van de in artikel 10 lid 2 EVRM genoemde belangen, waaronder de bescherming van de openbare orde, de gezondheid en de goede zeden.

Op de poster, die langs de openbare weg hangt, is een mond te zien. Met de wijze waarop deze mond is afgebeeld wordt weliswaar de suggestie van een vagina gewekt, maar het blijft duidelijk dat het de afbeelding van een mond betreft. Van expliciet bloot is geen sprake, en evenmin van seksuele handelingen. Het in het oog springende woord “Slutever” (dat op zichzelf geen betekenis heeft) kan door het onderdeel “slut” (‘slet’) in het woord als platvloers worden opgevat, maar dit is, al dan niet in combinatie met de afbeelding, onvoldoende om te oordelen dat de uiting de grenzen van het toelaatbare in de zin van artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) overschrijdt. Dat de poster, zoals in dit geval, in de buurt van een middelbare school hangt, maakt dit niet anders. De Commissie komt daarom tot de conclusie dat van een maatschappelijke noodzaak om adverteerder aan te bevelen niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken niet is gebleken.   

Gelet op het voorgaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.