De bestreden reclame-uiting

Het betreft een tekstfragment aangetroffen op 18 oktober 2021 op de website van Bestair over het gebruik van een warmtepomp, waarin onder andere staat:
“Zo kan het verbruik tot wel 5x lager dan een traditionele verwarmingsketel!”
Hierbij staat “energiebesparing” en “climate in control”.

De klacht

In de bestreden tekst op de website van adverteerder wordt gesuggereerd dat bij gebruik van een warmtepomp het verbruik tot wel 5x keer lager is dan bij een traditionele verwarmingsketel. Dit is volgens klager misleidend. Het verbruik van een warmtepomp is maximaal 40% lager dan bij een cv-ketel. Klager licht dit als volgt toe.
Een warmtepomp gebruikt elektriciteit en een cv-ketel verbruikt gas. Om de twee apparaten met elkaar te vergelijken, maakt klager een berekening in kilowattuur (kWh).
Als een woning 2.000m3 gas nodig heeft in een stookseizoen en een m3 gas is 9,77 kWh aan energie, dan heeft deze woning (2.000 X 9,77) 19.540 kWh aan energie per jaar nodig. Klager verwijst ter onderbouwing van de berekening naar een door hem bijgevoegde bijlage. 
Als vervolgens wordt gekeken naar hoe een warmtepomp energie aanmaakt, dan komt men tot het volgende. Eerst moet worden bepaald wat de opbrengst van een warmtepomp is. Een warmtepomp gebruikt elektriciteit om energie uit de lucht of de bodem te halen. Een heel goede warmtepomp kan dan met 1 kWh elektriciteit gemiddeld over een jaar 3,5 kWh aan energie produceren. Ter onderbouwing van deze stelling verwijst klager naar de website www.joostdevree.nl/shtmls/cop-waarde.shtml). Om 19.540 kWh aan energie te produceren heeft een warmtepomp 5.583 kWh aan elektriciteit nodig. Voor een cv-ketel zijn bij € 1 per m3 gas dan € 2.000 aan stookkosten nodig. Voor een warmtepomp is dat 5.583 X 0,23 = € 1.285.
De warmtepomp is dan ongeveer 35% zuiniger dan de cv-ketel. Dit getal verandert vanzelfsprekend als de prijzen van gas en elektra veranderen, maar er is op dit moment geen enkele warmtepomp op de markt die meer dan 35% zuiniger is dan een cv-ketel.
Adverteerder stelt dat de besparing 80% is, namelijk 5 keer zuiniger. Dit is volgens klager pertinent onjuist. Door deze misleidende uiting worden klanten verkeerd voorgelicht. Dit is van belang nu warmtepompen steeds meer op de voorgrond treden als alternatief voor gas. Juist daarom is het van belang dat consumenten niet verkeerd worden voorgelicht. 

Het verweer

Op de webpagina, in de tekst waar klager bezwaar tegen maakt, wordt een en ander uitgelegd en toegelicht over de warmtepomp. Hier wordt aangegeven dat met een warmtepomp wordt gekozen voor verwarmen op een energiezuinige manier. Adverteerder heeft het in haar tekst op de website over de lucht warmtepomp. Er zijn immers meerdere soorten warmtepompen, namelijk lucht, hybride of water. Klager gaat hieraan voorbij.
Een luchtwarmtepomp kan tot 85% energieverbruik besparen. Een lucht warmtepomp kan zowel als airconditioning als verwarming worden gebruikt. Gemiddeld brengen mensen 4 tot 6 uur in de woonkamer door. Indien de warmtepomp als verwarming wordt gebruikt, warmt deze vele malen sneller op dan de traditionele cv-ketel, zodat er minder stookkosten zullen zijn. Daarbij komt dat de lucht van een warmtepomp minstens 50% goedkoper is dan gas en met de huidige gasprijzen zelfs nog goedkoper. Dit onder meer vanwege het feit dat warmtepompen hun energie uit de omgeving halen, waardoor niet alleen het milieu wordt geholpen, maar ook de gebruiker van de warmtepomp qua kosten. Dit zorgt voor een rendement van 400% en daarmee wordt ook de prijs per kWh ten opzichte van gas met de helft goedkoper. Ook moeten gebruikers met een cv-ketel vaak het hele huis verwarmen, terwijl ze bijvoorbeeld op zolder aan het werk zijn. Dit is bij het gebruik van een lucht warmtepomp niet nodig, aangezien daarmee slechts een specifieke ruimte in de woning kan worden verwarmd. Ook daarmee wordt energieverbruik ten opzichte van een cv-ketel bespaard.
Adverteerder acht het van belang op te merken dat op de website wordt aangegeven dat het verbruik van een warmtepomp tot wel 5x lager dan een cv-ketel kan zijn. Zoals op de pagina van de website is toegelicht, helpt bij het verlagen van het verbruik bijvoorbeeld mee als iemand ook zonnepanelen heeft. Hoeveel lager het verbruik is, hangt af van de wijze van verbruik, maar ook welke andere energiebesparende maatregelen de gebruiker heeft.
Tot slot wordt opgemerkt dat er geen sprake is van reclame, omdat het hier volgens adverteerder gaat om informatie over het gebruik van een warmtepomp.

Repliek

In reactie op het verweerschrift voert klager het volgende aan.
Klager herhaalt waarom het niet mogelijk is dat een warmtepomp, onafhankelijk van het feit of het gaat om een lucht-, hybride of waterwarmtepomp, 80% of meer zuiniger is dan een cv-ketel en verwijst hier naar zijn eerdere berekening. Met besparing doelt klager op het verbruik in stroom en gas. Klager heeft nog nooit gehoord van een apparaat dat een woning 80% zuiniger kan verwarmen dan een gasketel. Dit kan alleen als je stroom van de buurman krijgt of van zonnepanelen, maar daarmee kan niet gezegd worden dat puur en alleen het gebruik van een warmtepomp zuiniger is. Het is ook niet juist te stellen dat een warmtepomp zuiniger is dan een gasketel, omdat die maar 4-6 uur aanstaat. Zo is elke besparing wel uit te leggen. Als de cv-ketel maar 6 uur wordt aangezet, dan wordt ook minder verbruikt. Het gaat erom of een warmtepomp bij dezelfde energetische prestatie 80% minder verbruikt.
In reactie op de stelling van adverteerder in het verweerschrift dat een rendement van 400% wordt gehaald, stelt klager dat er dan 1 kWh aan stroom nodig is om 4 kWh aan energie op te wekken (3 kWh wordt uit de buitenlucht gehaald en is dan ‘gratis’). Klager heeft al voorgerekend dat de besparing dan maximaal 40% is.
In het verweerschrift wordt voorts aangegeven dat het verbruik tot wel 5x lager kan zijn en dat hierbij helpt als er ook zonnepanelen en andere energiebesparende maatregelen zijn. Dit gaat voorbij aan wat de werkelijke besparing is. Hieruit blijkt juist dat de bestreden claim niet is te handhaven. Door niet uit te rekenen wat de daadwerkelijke besparing is, worden klanten op het verkeerde been gezet.

Het oordeel van de voorzitter

Reclame
1) In de eerste plaats dient te worden beoordeeld of de bewuste tekst op de website van adverteerder een reclame-uiting is in de zin van artikel 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). De voorzitter is van oordeel dat de bestreden tekst op de website van adverteerder aan de definitie van reclame voldoet. In de bestreden tekst wordt een product van adverteerder, namelijk een (lucht)warmtepomp op een wervende manier aangeboden. Onderaan de bestreden tekst staan twee ‘buttons’, namelijk “Aanvragen brochure en prijslijst” en “Demonstratie aan huis”. Hiermee is voldaan aan het vereiste van artikel 1 van de NRC dat er sprake is van een openbare aanprijzing voor een product van een adverteerder.
Bestreden uiting
2) In de bestreden tekst op de website van adverteerder wordt aangegeven dat een warmtepomp een energiezuinige manier is om te verwarmen en dat dit niet alleen bijdraagt aan de energierekening, maar ook aan het klimaat. Er wordt door adverteerder gesteld dat een (lucht)warmtepomp momenteel één van de meest milieuvriendelijke manieren is om een bedrijf of woning te verwarmen en warmtepompen 80% van hun energie halen uit de omgeving, waardoor niet alleen het milieu wordt geholpen, maar ook de portemonnee en dat het verbruik van een warmtepomp tot wel 5x lager kan zijn dan het verbruik van een cv-ketel. Nu wordt gerefereerd aan milieuaspecten die zijn verbonden aan de warmtepompen van adverteerder, is sprake van een milieuclaim in de zin van de Milieu Reclame Code (MRC). Om te voorkomen dat de consument in verwarring wordt gebracht over de milieuvoordelen van de aangeprezen producten, moet daarover in de uiting juiste en duidelijke informatie worden verstrekt.
3)  Naar het oordeel van de voorzitter wordt in de bestreden tekst op de website de indruk gewekt dat het verbruik van stroom en gas bij gebruik van een (lucht) warmtepomp tot wel 5x lager kan zijn dan het verbruik van een cv-ketel. Dat dit daadwerkelijk het geval is, acht de voorzitter niet aannemelijk gemaakt. Wellicht is een warmtepomp van adverteerder milieuvriendelijker in die zin dat minder stroom en gas wordt verbruikt in vergelijking met een cv-ketel, maar hiermee is niet komen vast te staan dat een warmtepomp van adverteerder ervoor zorgt dat het verbruik van stroom en gas tot wel 5x lager is dan een cv-ketel. Adverteerder geeft zelf ook aan dat het verbruik van een warmtepomp afhankelijk is van de soort warmtepomp, te weten een lucht-, hybride of waterwarmtepomp en bijvoorbeeld het gebruik van zonnepanelen en andere energiebesparende maatregelen. Dat puur en alleen het gebruik van een luchtwarmtepomp van adverteerder ervoor zorgt dat het verbruik in stroom en gas vergelijking tot een cv-ketel tot 5x lager kan zijn, is niet onderbouwd aan de hand van een berekening of bewijsstukken, terwijl klager zijn klacht wel heeft onderbouwd aan de hand van een berekening, welke de voorzitter niet onlogisch voorkomt.
4)  Het voorgaande leidt tot het oordeel dat in de bestreden tekst op de website misleidende informatie wordt verstrekt ten aanzien van de milieuvoordelen van de (lucht)warmtepomp van adverteerder. Ook is sprake van voor de gemiddelde consument onduidelijke informatie over de voornaamste kenmerken van de aangeprezen warmtepomp. Op grond daarvan acht de voorzitter de tekst op de website van adverteerder in strijd met het bepaalde in artikel 2 MRC in combinatie met artikel 8.2 onder b NRC. Nu de gemiddelde consument hierdoor ertoe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor ook oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC. De voorzitter beslist als volgt.

De beslissing

De voorzitter acht de reclame-uiting in strijd met de artikelen 2 MRC en 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.