De bestreden reclame-uiting
Het betreft een televisiereclame in de vorm van animatiebeelden van twee gezinnen waarvan het ene wel en het andere geen zonnepanelen gebruikt.
Gezegd wordt:
“Met zonnepanelen via Natuur & Milieu wek je je eigen stroom op. En dat is een goed idee, want je eigen stroom is net even beter dan gewone stroom”.
Intussen is te zien dat het gezin dat zonnepanelen gebruikt zonder problemen gebruik maakt van een scheerapparaat, een föhn en een broodrooster, terwijl voor het gezin met gewone stroom het tegendeel geldt; zo verliest een vrouw tijdens het föhnen een deel van haar haar en komt er zwarte rook uit het broodrooster.
Ten slotte wordt gezegd:
“Zonnepanelen via Natuur & Milieu. Sluit je ook aan en ga voor een offerte naar ZonZoektDak.nl”.
Onderin beeld verschijnt “Een initiatief van Natuur & Milieu”. Verder zijn de logo’s van ASN Bank, Natuur & Milieu en Eneco te zien.
De klacht
De klacht kan als volgt worden samengevat.
Gesuggereerd wordt dat groene stroom beter is dan grijze stroom, meer in het bijzonder dat de werking van diverse elektrische apparaten met groene stroom beter zou zijn. In feite wordt gesteld dat grijze stroom gevaarlijk zou zijn. Stroom die uit een stopcontact komt, is echter in alle gevallen hetzelfde, ongeacht de energiebron.
De beslissing van de voorzitter
De beslissing van de voorzitter
kan als volgt worden samengevat.Naar het oordeel van de voorzitter zal de klacht de Commissie geen aanleiding geven tot het doen van een aanbeveling. De voorzitter acht het voor de gemiddelde consument voldoende duidelijk dat adverteerder op een overdreven en niet realistische wijze haar product aanprijst. De gemiddelde consument kan immers worden geacht op de hoogte te zijn van het feit dat de werking van elektrische apparaten niet wordt beïnvloed door de energiebron waarmee de elektriciteit is opgewekt.
Het bezwaar tegen de beslissing van de voorzitter
Klagers bezwaar kan als volgt worden samengevat.
De voorzitter heeft overwogen:
“De gemiddelde consument kan immers worden geacht op de hoogte te zijn van het feit dat de werking van elektrische apparaten niet wordt beïnvloed door de energiebron waarmee de elektriciteit is opgewekt”.
Klager betwijfelt of deze stelling juist is. Hij stelt: “De meeste mensen die gebruik maken zijn er voor de volle 100% van overtuigd dat de stroom uit hun stopcontact ook van af de z.g. “groene” energie opwekkers komt. Terwijl dit absoluut niet waar is”.
Het verweer van Eneco en Natuur & Milieu
Het verweer kan als volgt worden samengevat.
Aangezien de klacht, waarin staat: “Adverteerder: zonzoektdak.nl/Natuur en milieu”, niet is gericht tegen Eneco, maar tegen Natuur & Milieu, had Natuur & Milieu in de gelegenheid moeten worden gesteld om schriftelijk op de klacht te reageren. Om die reden heeft Eneco contact gezocht met Natuur & Milieu en wordt dit verweer mede namens Natuur & Milieu gevoerd.
De klacht betreft een campagne van Natuur & Milieu en niet van Eneco. Eneco heeft alleen haar medewerking aan de actie Zon Zoekt Dak kenbaar gemaakt via logovermelding.
Inhoudelijk delen Natuur & Milieu en Eneco het standpunt van de voorzitter. Voor de gemiddelde consument is duidelijk (genoeg) dat de commercial humoristisch is bedoeld en ver van de werkelijkheid staat. De gemiddelde consument weet dat het geroosterde brood uit een broodrooster dat werkt op stroom, opgewekt met zonnepanelen, niet anders is dan het geroosterde brood uit een broodrooster dat werkt op niet met zonnepanelen opgewekte stroom. Duidelijk is dat de boodschap van de commercial is dat het goed voelt om met zonnepanelen je eigen stroom op te wekken en dat aldus zonnepanelen worden aangeprezen.
Natuur & Milieu en Eneco verzoeken de Commissie in te zien dat de klacht niet is gericht tegen Eneco, maar tegen Natuur & Milieu. Voor zover de Commissie de klacht ziet als wel gericht tegen Eneco, als bijvoorbeeld mede-adverteerder, dan wel van oordeel is dat de klacht is gericht tegen Natuur & Milieu, verzoeken Natuur & Milieu en Eneco de klacht ongegrond te verklaren.
Het oordeel van de Commissie
De Commissie stelt voorop dat zij ter beantwoording van de vraag wie verantwoordelijk is/zijn voor een reclame niet zozeer let op de “adverteerder” die door de klager in het klachtenformulier is vermeld, maar op de inhoud van de uiting. In het onderhavige geval is sprake van “Zonnepanelen via Natuur & Milieu” en van “Een initiatief van Natuur & Milieu”, maar verschijnt ook het logo van Eneco in beeld. Volgens het verweer heeft Eneco haar medewerking aan de actie “Zon Zoekt Dak” kenbaar gemaakt via de logovermelding.
Gelet op het bovenstaande acht de Commissie zowel Natuur & Milieu als Eneco zo nauw betrokken bij de bestreden uiting, dat beide daarvoor verantwoordelijk moeten worden geacht.
Klager heeft in zijn bezwaarschrift onder meer gesteld:
“De meeste mensen die gebruik maken zijn er voor de volle 100% van overtuigd dat de stroom uit hun stopcontact ook van af de z.g. “groene” energie opwekkers komt. Terwijl dit absoluut niet waar is”.
De Commissie vat klagers standpunt op in die zin dat zijn stelling is dat de meeste afnemers van groene stroom ervan uitgaan dat er in hun situatie andere stroom uit het stopcontact komt dan in het geval men zogenaamde grijze stroom afneemt. De Commissie deelt dit standpunt niet. Zij acht het, zoals zij al meermalen heeft geoordeeld, van algemene bekendheid dat alle elektriciteit die in Nederland wordt opgewekt via één net wordt geleverd en zij ziet geen aanleiding om hier thans anders over te oordelen. Waar in de bestreden uiting problemen in beeld worden gebracht bij het gebruik van elektrische apparaten door het gezin dat geen zonnepanelen maar gewone stroom gebruikt, is de uiting duidelijk humoristisch bedoeld en is er sprake van in reclame niet ongebruikelijke overdrijving, ter aanprijzing van zonnepanelen. De getoonde situaties zijn zo overdreven, dat duidelijk is dat het hier niet om realistische situaties gaat.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie bevestigt de beslissing van de voorzitter en wijst de klacht af.